HİMMET-VESİLE-HÜRMET

HİMMET-VESİLE-HÜRMET

ALPEREN GÜRBÜZER

Bütün insanlık birbirine muhtaç bir halde yaratılmıştır. Zayıfların güçlülere, fakirlerin zenginlere, hastaların doktorlara ve cahillerin âlimlere ihtiyac içerisinde olduğu gibi. O halde muhtaçlık aynı zamanda yardımlaşmadır diyebiliriz.
Rasulüllah (s.a.v); Asıl veren Allah’tır, ben ise verileni pay edip yerine ulaştırmakla görevliyim diye buyurarak ilahi vahyin insanlara ulaşmasında elçi görevi yaptığını vurguluyor. İşte bu noktada Allah Resulünün varisi hükmünde olan kâmil evliyalar da ilahi feyzin ulaşmasında Allah’ın nuru ile himmet (yardım) ederler. Ki; Allah-ü Teala hadisi kutside; ‘Ben sevdiğim kulun gören gözü, işiten kulağı, yürüyen ayağı olurum’ beyan buyurmakla veli kullarına celal nuru ile hem yakini hem de uzağı işittirip görmesini sağlayarak güç yettirir. Tabii her şey Allah’ın takdiri ile gerçekleşir. Yüce Yaratan; ‘Resulüm deki; Ben Allah’ın dilediğinden başka kendime herhangi bir fayda ve zarar verecek güç sahibi değilim’(Araf/188) diye buyuruyor.
Bir Allah dostunun himmet ve bereketi ne kadar büyük olursa olsun, Allah’ın belirlediği hudutları geçemez. Bir tür kaderi ilahi vardır ki, o da sebeplere bağlıdır; dua, himmet ve sadakada olduğu gibidir.
Zamanın Akka Valisi Abdullah Paşa, Mevlana Halid Zülcenaheyn’den zürriyetinin (neslinin) devamı için himmet istemiş, bunun üzerine Mevlana Halid (k.s) talep edilen himmetin sebeplere bağlı olan kaderle ilgili olduğu iyice anlaşılmadan, değil veliler peygamberleri bile aşan bir durumdur. Dolayısıyla bu hususta Allah’a teslim olmaktan başka çare olmadığını belirterek konuyu açıklığa kavuşturmuştur.
Sofiler, ancak herhangi bir meşakkat, ya da daraldıklarında medet isteyerek sıkıntının giderileceğini düşünürler. Oysa bağlı olduğu Pir’i belki o yaşadığı çilenin devamını dilemektedir, kim bilir kendisine gerekli tedavi belki de kendisine verilen o çilede gizlidir. Sufi neyin kendisi için hayırlı neyin kötü olduğunu bilemez. Sofi himmet dedikçe, aslında üstadı ‘oğul hizmet’ demek ister önce, ama günümüzde bu anlayışa ve bu şuura sahip sofi sayısı maalesef az durumda. Himmet ve hizmet paralel seyreden ikili olsa gerek. Yani şartlarına uygun hareket edip istemek varken, gereken ilaçları uygulamadan himmet talebinde bulunmak havanda su dövmek gibi bir şey...
Bir işin merkezinde idare eden vardır hep. Nasıl ki dünyevi işlerde kutup (merkez) hükmünde bu bir Cumhurbaşkanı, Başbakan, Vali ya da bir dairenin amiri vs. olabiliyorsa manevi işlerin merkezinde de fetva ile ilgili iş ise müctehid, irşat ve ahlak-ı hamidiye ile ilgili alanda da kâmil mürşit vardır.
Kutup zirvedir, yani manevi idarenin başı. Kelimenin tam anlamıyla kutup aslında bir sıfat olup manevi yönden irşatla ilgili unvandır. Ancak Rabbül Âlemin bu kutbul irşat görevini sevdiği ve seçtiği kullarına vermektedir. Nitekim her şeyde işin ehli aranıyorsa, manevi alanda da mukarrebun, yani yakin ilmine haiz kullar kutup olarak seçilir. Kutbul irşadın nazarları kalbe yöneliktir, dünyevi insanın bakışları da mideye, ya da kalıba yöneliktir.
Kutup veya Gavs’ın da hudut çerçevesi var. O makamda olanların her şeyden haberdar olduklarını, her şeye gücü yettiğini iddia etmek safdillik olduğu gibi, insanı şirke götürür. Ancak onlar için Allah bildirirse bilirler veya Allahın izniyle irşada vesile olurlar demek daha uygun düşer. Asıl sofi; Mürşidini abartarak göklere çıkaran değil, mürşidinin sevdiği ve tasvip ettiği talebe olmaktır. Onlar; övünülmek için irşat faaliyeti yapmıyorlar, dertleri davaları Rıza-i baridir. Kamil mürşit Allah’ın hoşnutluğunu kazanan müntesiplerini gördükçe moral bulurlar. İrşat kutbu şifa dağıtıcı değil, bu böyle biline. Çünkü Seyda Hz.lerine şifa için gelenlere; Biz doktor değiliz, doktora gidin demesi bu tür gerçeklere işaret içindir.

Vesile

Allah dostları Allah’a gidilen yolda vesile olmak için çaba sarf ederler. Hz. Âdem Cennet yurdundan dünyaya indirildiğinde Habib-i Kibriya’nın ismini vesile ederek tövbesi kabul edildi. Nitekim Habib-i Kibriya için Rabbül Âlemin Âdem’e;
—İzzet ve celalime yemin ederim ki, senin zürriyetinden gelecek son peygamberdir. Eğer o olmasaydı seni yaratmazdım buyurdu. Hakeza Hz. Ömer halifelik döneminde Hz. Peygamberin amcası Hz. Abbas’ı vesile edinerek yağmur duasına çıkıp yağmura kavuştular. Yine Yezid b. Muaviye, Dahhak bin Esved’den yağmur talebinde bulunup, onun duası yüzü suyu hürmetine yağmur yağıverdi. İmam Şafii Bağdat’a gittiğinde İmam-ı Azam’ın merkatına yönelerek onu vesile edinip, Allah’tan ihtiyacını talep ederdi. İmam Ahmed bin Hanbel’de İmam Şafii’nin yüzü suyu hürmetine dilek de bulunduğunda oğlu Abdullah itiraz etmiş. İmam Ahmed bin Hanbel cevaben;
— Bak oğul! İmam Şafii güneş gibidir nice insanlara fayda vesilesidir, demiştir
Değil avam, havas dahi vesile edinmiş. Nitekim İmam Ebu’l Hasan Eş Şazeli İmamı Gazali’nin ruhaniyetine yönelerek Rabbül Alemin’e niyazda bulunurdu. Zira vesile şefaatin adı olup aynı zamanda yakini elde etmiş kulların hatırına ve bereketine Allah’tan niyazda bulunmak manasına gelir. Onlar sevilmişlerin sevilmişi, seçilmişlerin seçilmişi olup naz ve niyaz konumundadırlar. Rabbül Âlemin; Ey müminler! Allah’tan korkun ve O’na vesile arayın; O‘nun yolunda cihad ediniz ki kurtuluşa eresiniz Maide,35) buyurarak kâmil insanların naz ve niyaz noktasında olduklarını ortaya koymaktadır.
Vesileye itiraz edenler Fatiha’yı Şerifte geçen ‘Yalnız sana kulluk eder, yalnız senden yardım isteriz’ ayetini delil gösterirler habire. Oysa ayeti kerime de çoğul ifade söz konusudur, ifade tekil değildir zaten, yani ‘Senden isterim’ ibaresi yerine ‘Senden isteriz’ diye beyan buyrulmuştur. Burada cemaate vurgu yapılıp ehil ve sana layık kulluk yapanlarla beraber yardımını talep ediyoruz manası çıkar. Üstelik vesileden amaç; Yaratan’a giden yolda hem kılavuzluk hem de vesile edinmektir, hâşâ tapınmak değildir. Vasıtalar; binmek ya da Hakka doğru yürüyüş için varlar, asla gaye değillerdir. Araçlar, hedefe ulaşmak için ışık kandilleridir sadece.

Sevgi

Sevginin kaynağı hiç şüphesiz Allahü Tealadır. O halde yaratılanı da sevmek bir noktada Allah’ı sevmek gibidir. Kul olarak ya kişiye dua ederiz ya da kötülüğe buğz edebiliriz, bunun dışında asla şahsın kendisini karalama yetkimiz yok. Zira akıllı insan kişileri değil fikirleri konuşur. Dolayısıyla her insanın şahsına değil fiillerine göre muamele yapmakla mükellefiz.
Allah Resulü; “Beni anneniz, babanız, evladınız ve bütün insanlardan daha fazla sevmedikçe gerçek imanın tadına varamazsınız” buyuruyor. İşte sevgi zinciri Habib-i Kibriya’dan Ashabına, Tabiine, Tebe-i Tabii’ne ve Rabbani Âlimlere intikal ederek bugünümüze kadar gelmiş ve hatta bu zincir zikir meclislerine bile yansımıştır. Rasulüllah (s.a.v); “Yeryüzünde zikir meclislerini seyreden meleklere Allah-ü Teala onların halini sorduktan sonra:
—Sizleri şahit tutarak onların hepsini affettim. Bunun üzerine içlerinden bir melek:
— Ya Rabbi! İçlerinden biri var ki onlarla beraber, ama bir ihtiyaç için aralarında bulunuyor, onuda mı affettin?
Allah-ü Teala:
— Olsun, onlar öyle bir topluluktur ki onlarla oturan asi olmaz, onu da affettim” diye buyuruyor(Buharı, Müslim).
Bediüzzaman da bu meyanda; en edna bir sofinin mensup olduğu silsileyi şerifeye ve kutbul aktab kabul ettiği mürşidine muhabbet duymasıyla imanını kurtarabileceğini, günaha girerse küfre girmeyeceğini müjdelemiştir.
Hadisi Kutsi de:
Benim için birbirlerini sevenler nerede? Hiçbir gölgenin bulunmadığı bu mahşer gününde onları kendi rahmet gölgemde gölgelendireceğim (Müslim) buyruluyor.
Yine Resulü Ekrem(s.a.v); ‘Kişi sevdiği ile beraberdir’(Buharı) beyan buyuruyor.
Ebu Zer(r.anh.)sordu:
— Ya Rasulüllah! Hayırlı bir cemaati sevdiği halde, onlar gibi amel etmezse, ya da güç yetiremiyorsa onun hakkında ne buyurursunuz?
Rasulüllah(s.a.v);
—Ey Ebu Zer! Sen sevdiklerinle beraber olacaksın.
Ebu Zer(r.anh):
— Ya Rasulullah, şüphesiz ben Allah ve Resulünü seviyorum.
Efendimiz (s.a.v):
—Muhakkak ki sen sevdiklerinle berabersin diye beyanda bulundu.(Buhari)
Tabiî ki sevgi dilde kalmamalı ta kalbe inmeli. Fakat laf olsun diyerekten ifrata varıp benim mürşidimden başka mürşit yok, ya da başka mürşitleri küçümseme noktasına gelmemeli. Sevginin de ölçüsü bir adabı ve usulü mevcut. Adapsızlığın sonu hüsran olmaktır. Dolayısıyla mürşidini dünyevi emellerine alet edipte dünyalık kazanma cihetine gidenlerin vay haline. Çünkü sevgi menfaat kabul etmez.
Allahü Teala:
— Ey Habibim! Dile benden ne dilersen dile?
Efendimiz (s.a.v):
—Allah’ım senden sevgini, seni sevenlerin sevgisine ulaştıracak amellerin sevgisini diliyorum (Tirmizi) diye niyazda bulundu. İşte sevgi bu.

Mürşit

Mürşit deyince bir çok müntesibiyle Allah yolunda gönül gönüle el ele tutuşmuş veli demektir. Tasavvuf sadece nefsi terbiye değil cemaat halde bulunmanın adıdır, yani cem olmaktır. Allah-ü Teala bu yüzden toplu hareket etmemizi, parçalanmamayı, dağılmamayı ve sadık kullarla beraber olmamızı istiyor. Onların elinden beyat alırken aslında karşılıklı sözleşme imzalamış oluyoruz. Biz onun elinden tövbe alırken, o da bizim elimizden tövbe istiğfar etmiş oluyor. O tutulan el aslında Allah Resulüne kadar uzanıp oradan yüce makamlara kadar ulaşabiliyor. Kelimenin tam anlamıyla araçlardan amaca ulaşılmış olunuyor. Öyle vasıtalar var ki uçuruma yuvarlar, öyle araçlarda var ki menzile eriştirir. Nitekim şairin dediği oluklar çift, birinden kir diğerinden nur akar gerçeği ile karşılaşırız. Unutmamalı ki şeytan son nefese kadar boş durmaz, onunda amacı imanı çalmaktır. Şeytanın yaratılmışlar içerisinde en nefret ettiği şey peygamberler ve kâmil mürşitlerdir, onların nurunu gördüğünde kaçmak zorunda kalır. Peygamberler ve veliler dahi şeytanın hilesinden emin olmak için Allah’a sürekli sığınmışlardır. Şeytan kötülüğün dostu, Ehlullah ise hayırlarda yarışanların can dostu. Kalpte ne kadar gösteriş, kibir, haset, gaflet, dünya sevgisi vs. her ne varsa izalesi için kâmil mürşitler seferber olmuş vaziyettedirler her an ve her dem. Onun için mürşit şemsiyesine her zamankinden çok ihtiyacımız var. Her ne kadar onlara adap ve hürmeti tapınmak şeklinde gösterme çabaları olsada kınayanın kınamasına aldırmadan teslimiyetten taviz vermemek gerekir. Biz biliyoruz ki onların meclisinde bulunanlara verilen talimatlarda hep Allah’ı anmakla ilgili reçeteler var ve uygulatılıyor da. Taliplilerine kalp zikri, yani lafzai celal zikri verilerek zaman içerisinde kalpten letaiflere dağıtılan zikir cereyanı ve oradan da nef-i ispatla Allah yolunda seyri âlem söz konusudur bu yolda. Seyri suluk idmanında mürşide tapınma yok, sadece Allaha gidilen yolda yardımcı olma noktasında makama hürmet, adap ve usul var. Habib-i Kibriya efendimiz; ‘Allah-ü Teala bir kulu sevdiği zaman Cibril-i Emine:
— Ben o kulumu sevdim sende sev, Cibril de sever. Sonra sema ehline kelam ederek;
— Haberiniz olsun o kulumu sevdim, onu sizde sevin der, gök ehli de sever. Sonra o kul için yeryüzünde kabul ve kullar arasında ona karşı muhabbet hâsıl olur.’ diye müjdeliyor. İnsanların dikkat etmesi gereken böyle kullar için ileri geri laf etmemeleridir. Hele hele bir de dil uzatmaya kalkışılırsa bu durum onları hafife almak anlamına gelir ki, maazallah kendi kuyusunu kazmış olur. Çünkü onlar kınından çıkmayan kılıç gibidirler, her ne kadar kılıç kınından çıkmasa da dokunmakla birtakım onarılmaz felaketlere maruz kalabilirlerde.
Mürşidi Kamil irşat davetçisidir, davete icabet eden kazanır, icabet etmeyip de yalnız saygı duymakla yetinirse mazur sayılır, daveti elinin tersiyle itip aynı zamanda inkâr eden cahil olsun bilgi sahibi olsun sorumludurlar. Bu yolda ne yazık ki tek başına vuslata ereceğini sananlar, ne yazık ki kendi vehim ve düşüncelerini hakikat sanarak şeytanın hile ve tuzağına düştüğünün farkına bile varamıyorlar. Hatta Rabbül Âlemin, Ey İman edenler! Hep beraber Allah’a tövbe ediniz ki kurtuluşa eresiniz (Nur/31) diye beyan buyuruyor. Nasılki çobansız olan bir sürüyü kurt kaparsa tek başına topluluktan uzak kalmakla nelerin kaybedileceğini bir değil, bin düşünmek gerekir. Resulü Kibriya Efendimiz; ‘Şüphesiz Allah, ümmetimi delalet üzerinde bir araya getirmez. Allah’ın eli cemaatle birliktedir. Kim cemaatten ayrılırsa ateşe gider’ buyurmaktadır.
Rabbül Âlemin, ‘Eğer onlar kendilerine zulmettikleri zaman sana gelseler de Allah’tan bağışlanmayı dileseler de Resul de onlar için istiğfar etseydi, Allah’ı ziyadesiyle affedici ve esirgeyici bulurlardı’ (Nisa/649 ayeti celiliyle en hayırlı tövbenin O’nun elçisi elinde yapılan tövbe olduğu anlaşılıyor, dolayısıyla varisi hükmünde Rabbani âlimler elinde tövbede hakeza öyledir. Yine Allah-ü Tela; Onlara; Gelin, Allah’ın Peygamberi sizin için mağfiret dilesin denildiği zaman başlarını çevirip kaçarlar ve sen onların kibir içinde uzaklaştıklarını görürsün’ (Münafıkun/5) diye buyuruyor.
Tövbeyi Hıristiyan papazların vaftizine benzeten bazı aklıevveller, oysaki beyatın hikmet ve sırrından yoksun olarak tavır sergiliyorlar. Allahü Teala; Ey Peygamber! İnanmış kadınlar beyat için sana geldiklerinde beyatlarını kabul et ve onlar için Allah’tan mağfiret dile. Şüphesiz Allah çok bağışlayıcıdır, çok esirgeyicidir.(Müntehine/12) , Yine;
Resulüm! Hem kendi kusurun hem de erkek ve kadın müminlerin günahları için istiğfar et’ (Muhammed/19), ‘Resulüm sana biat edenler hiç şüphesiz Allah’a biat etmektedirler. Allah’ın eli onların ellerinin üzerindedir. Kim yaptığı ahdini bozarsa ancak kendi aleyhine bozmuş olur. Kimde Allah ile yaptığı ahdine vefa gösterirse Allah ona en büyük mükâfat verecektir’ (fetih/10) diye beyan buyuruyorlar.

Beyat

Beyattan kasıt ister adına inabe, ister mürşitten el alma, ister mürşide el verme, isterse tövbe etme diye telaffuz edilsin manevi bağ kurmak anlamını taşır. Kadınlar beyatlarını lafzı olarak perde veya kapı arkasından alırlar. Çünkü mahrem olmayan kadınların musafaha yapması veya göz göze gelmesi caiz değildir. Olsun bunda ne sakınca var, zaten mürşit melek gibidir gibi sözler yakışıksız olup maksadı aşan ifadelerdir. Öyle olsaydı Rasulüllah hayatında bizatihi kendisi uygulardı.
Hiç kimseye velilerin derecesini ölçme yetkisi verilmemiştir. Üstelik manevi makamlarının hangi aşamada olduğunu bilmek de üstümüze vazife değil. Ki, Allah Resulü; ‘Vallahi sizin beni Allah’ın yücelttiğinden daha yükseğe çıkartmanızı sevmem’ diye buyuruyor
Mürşidi kâmile gidemeyenler mürşidin görevlendirdiği vekil vasıtasıyla inabe alabilirler. Resulü Kibriya’nın Hz. Ömer’i ve Hz. Umeymi’yi görevlendirdiğinde olduğu gibi. Yine beyatlaşmada cemaat kalabalık olup izdiham söz konusu ise sarık ya da şeritle tövbe verilebilir. Çünkü zaruret söz konusudur. Hangi metotla intisap edilirse edilsin, sonuçta beyattan nasibini almak büyük bir nimettir. Dolayısıyla intisapla sofi manevi şemsiye edinmiş olur, o bundan böyle manevi evlattır, silsileyi şerifin bereketine kavuşmaya adaydır artık. Son nefesimize kadar her şey garanti değil, ama Allah Resulü; kalbinde zerre miskal imanı olanın cehennemde azap görse de sonunda cennete gireceğini müjdeliyor. Önemli olan son nefeste bu dünyadan iman ile göçebilmektir.
Mürşidi kâmil cennete giden yolu gösterir sadece. Dolayısıyla cennete gideceğine dair garanti belgesi sunmaz. Allah’a gidilen yolda önce samimiyet (ihlâs) ve sabır gerekir. Yani iman, itaat, hizmet, sonrada istiğfar, peşinden dua ve ümit, bundan sonrası Allah’ın hükmüne kalmış bir şey. İlla da garanti beklentisi varsa mürşit sofisine; şayet Allah ve Resulünün yolunda gider, tavsiyelerimize harfi harfine uyarsan imanla şerefleneceğine kefil olurum der. İşte emniyet budur. Son nefes anında şeytan imanı çalmak için uğraş verirken, mürşidi kâmilde ruhaniyeti ile sofisinin sekarat anında başı ucunda bulunarak imanla göç etmesi için çaba sarf eder ve himmet eder. Bu yardımdan bazen o ruhaniyet sahibinin haberi de olamayabilir, zaten olması da gerekmez. Nitekim Rabbül Âlemin sevdiği veli kullarına intisap edenleri ervahları ile destekler. Mümin sekarat anında yalnız değil, gerek melekler gerekse Saadatlar tam tekmil yardımcı olmak için oradalardır. Zaten sofinin mürşidin elinde gassal elinde (ölü yıkayıcısı) teslim olur gibi teslim olmalı düsturundan maksatta bütün Allah’tan gayri şeytani esaretlerden kurtulup hürriyetini ilan etmesi demektir. Kuran’ül Muciz’ül Beyanda; Peygambere itaat eden, Allah’a itaat etmiş olur. Ona isyan edende Allah’a isyan etmiş olur (Nisa/80) buyruluyor. Yine Rabbül Âlemin; Ey İman Edenler! Allah’a itaat edin. Peygambere ve içinizden işlerinizi yürüten önder ve idarecilerinize de itaat edin’(Nisa/59) diye beyan buyurarak itaatin Hak yolunda vesile olanlara teslim olmak anlamına geldiğine işaret ediliyor.
Resulü Kibriya Efendimiz (s.a.v); Başınızdaki kimse gözü kör, ayağı topal, rengi siyah bir kölede olsa sizi Allah’ın kitabına göre sevk ve idare ettiği sürece ona itaat ediniz (Buharı, Müslim, Nesai) buyuruyor. Gafile uyanın kalbi kararır. Mutlaka işin ehline gidip gösterdiği yoldan yürümeli, istikamet üzere yol aldıkça kalp nurlanarak zamanla gerçek mürşit sevgisine, oradan peygamber sevgisine ve en nihayet Allah sevgisine ulaşılır. Bu durum bir ömürde sürebilir, kısa zamanda da gerçekleşebilir. Yani müntesibin gayretine bağlı bir şey..
Hiçbir mürşidin elinde sevap ya da günah yazma salahiyeti yoktur, çoğunlukla inisiyatif olarak tavsiyeleri ve telkinleri vardır. Mürşidin yap veya yapma şeklinde ifadeleri her daim emir anlamına gelmez. Emir olarak algılanacak ifadeler ya teşvik ya da tavsiye niteliğinde olup, üstelik mürit yapıp yapmamakta da serbesttir. Çok nadir bazı emirleri sofi için farz hükmündedir ki bu da mutlaka gücü yettiği yere kadardır. Gavs-ı Bilvanisi bu yüzden; bir emir versek imanını kaybedecek çok sofi var, artık biz onlara mürit olmuşuz, sofiler ise mürşit olmuş diyerek günümüz gerçeğini ortaya koymuştur. Rasulullah (s.a.v) Hac ile ilgili hutbe irad ederken bir adamın her sene mi Hac edeceğiz? sorusunu üç kez tekrarlaması sonucunda şu cevabı vermek zorunda kalmıştır: Ben size bir şey emrettiğim zaman onu gücünüz yettiği kadar yapınız. Size bir şey yasakladığım zaman onu tamamen terk ediniz (Müslim, Nesai, İbnu Mace).
Anlaşıldığı üzere yapınız ile yapmayınız ibareleri arasında ince bir ayrıntı var, demek ki ikisi aynı şey değiller. O halde mürşidin yapınız dediğinde mürid gücü ölçüsünde yapmaya çalışmalı, yapmayınız dediğinde de derhal terk etmelidir. Aksi takdirde terki terk etmeyen terk edilir. Bazen bir mürşit sofisini herhangi bir işle de görevlendirebilir, bu yüzden görev istenmez görev verilir temel bir kaidedir her daim. Görev verilince himmette arkasından gelir. Verilen görevi layıkıyla yapmayanın elinden emanet alınır. Mürşit sofisiyle istişarede de bulunabilir, dünya işlerini genelde iş bilenin kılıç kuşananın anlayışıyla ehline havale eder. Havale etmesi onun bilgisizliğine yorumlanmamalı. Bilakis kendi görüşünden farklı fikir serd edenlerin varlığına bile sevinirler de, yeter ki fikir beyan ederken samimi ve güzel olanı hedeflemek amacı taşınsın. Ashabı Kiramda Allah Resulüne Allah’a abd ve ibadet hususunda tam teslimiyet içerisinde idiler, fakat dünyevi hususlar denilen gerek ticaret gerek siyaset gerekse savaş gibi konularda görüş belirtmekten imtina etmezlerdi.
İnsanlar çeşit çeşittir. Dolayısıyla peygamberlerde, velilerde kendi aralarında kıyaslandığında aynı değildirler, beş parmağın beşi bir olmadığı gibi. Bir insanın İman dairesine girmekle aslında velayetin ilk adımını atmış oluyor. Allahü Teala; Baksanıza biz insanların bir kısmını diğerine nasıl üstün kılmışızdır (İsra/20) buyurmakta. Yine Rabbül Âlemin; Herkes için yapmış olduğu amellerden dolayı farklı dereceler vardır (Ahkaf/19) diye beyan buyuruyor. Hak ve hakikat yolunda insanlardan kimi kimine göre üstün olabilir, çünkü velilik saltanata dayalı değil Allah tarafından takdir edilen bir husus. Rabbani âlimler malumat sahibi değil; onlar Allah’ı tanımak noktasında marifet ehlidirler. Ki, Rabbül Âlemin onlar için; ‘Allahtan ancak âlim olanlar korkar’ (Fatir/28) buyurmuştur. Yine; ‘Hiç bilenlerle bilmeyenler bir olur mu?’ (Zümer/9) ayetiyle avamdan farklı oldukları belirtilmiştir. Ulu’l Emr işleri icra eden veya yürüten demek, bu iş dünya işi de olabilir uhrevi de olabilir. İşte bu noktada kâmil mürşidin asıl işi ebedi hayata yönelik Ulul Emr vazifesi üstlendiğini söyleyebiliriz. O halde ona müntesip olan Ulu’l Emr’ine itaat etmeli ki yol alabilsin. Çünkü Onlar Ricalulluhdır, Sıddıktır, Muhsin’dir, Muttakidir, Ebrardır, Evliyaullahtır vs. Her şeyden öte Peygamber varisidirler. Onları tanımak büyük bir nimettir, yeter ki kıymeti biline.
Gerçekten insanlar içtenlikle onları arasalardı Evliyaullahı tanıma şerefine nail olurlardı. Allah dostlarından dağ taş, sulardaki balıklar bile haberdar. Onun için kâinat kendi hal lisanı ile onlara dua etmekten geri durmazlar. Evren zaten onların yüzü suyu hürmetine ayakta... Çünkü Onlar Allah’ın canlı şahididirler. Allah bir kulunu severde yaratılana bildirmez mi, elbette ki bildirir ama insana doğrudan bildirmek adetullaha aykırıdır. Zira insanoğlundan diğer yaratılanlardan farklı olarak biraz arayış, birazda talep isteniyor.

Tasavvuf

Yüce Allah mahşerde:
Benim için birbirini sevenler nerede? Hiçbir gölgenin bulunmadığı bu günde onlar kendi rahmetimde olacaktır (Müslim) diye beyan buyuracak.. Tasavvuf sevgi yolu, bu sevgi kalpten kalbedir. Kalp ilmi denilince tasavvuf ve gönül sultanları akla gelir. Fıkıh deyince fakihler, hadis ilmi deyince muhaddisler, tefsir deyince müfessirler belleklerimize kazınır hep. Bütün bu ilimlerin hemen hemen ortak paydası akli ve nakli ilim olmalarıdır, ama tasavvuf ilmini bunlardan ayıran en önemli yanı gönül ve kalp yönüdür. Tasavvufla; ilim amele, amelde hikmete, hikmette ilahi muhabbete dönüşür. Onun için tasavvufun sütunları muhabbet, ihlâs ve teslimiyet üzerine kurulmuştur. Bu yol sevgi yolu olduğu için, ‘ayinesi iştir lafa bakılmaz’ deyip ilahi tad yaşanır. Kamil Mürşitler amel noktasında her biri dört mezhebe göre hareket edip itikat yönünden de ehlisünnet vel cemaat caddesinde yürüyerek ilahi muhabbeti aşılarlar.
Kuran’da zahiren vird, hatme gibi tasavvufi kavramlar geçmese de zikir aslında herkese şamil, yine her ne kadar Kur’an’da rabıta kavramı geçmese de birçok ayetlerde tefekkürden bahsedilir. Yol madem sevgi yolu, mümin kardeşini sevmekle başlanılır bu işe. Nitekim kardeşinin derdiyle dertlenmeli ki fena fi’l ihvan olunabiline. Mürşidini öyle sevmeli ki fenafi’ş şeyh ‘e erişilebilsin. Resulü Ekremi sevmeli ki Fenafi’ş resul olunabiline. Hakeza kalp Allah sevgisiyle dolmalı ki fenafillâh ve bekabillâh mertebelerine ulaşılabilsin. Tüm bu basamaklar en alt birimden üst birime doğru istikamet üzere yaşamakla gerçekleşebilir. Edebiyatla basamaklar aşılmaz, bu yüzden tasavvuf kal değil, haldir diyorlar büyükler. Bu yolun seveni olduğu gibi münkiri de var elbet, olması da tabiidir. Çünkü dünya kurulmuş kurulalı bu böyledir. Zira her şey zıddı ile bilinsin diye. Zaten düşmansız hiçbir oluşum olamadığı, hatta münkiri olmayan veli de pek nadir olsa gerektir. Demek ki çile bu yolun hamuru. Belli ki bu çile nübüvvet kanalından ümmete de verilmiş. Ne kadar çile o kadar ecir var, bu yüzden tasavvuf ilaçtır. Bu ilacı içen âlimse ilmiyle amil olur, cahilse haddini hududunu bilip edeplenir, zenginse cömert olur, fakirse şükreder, bekârsa terbiyeli ve iffet sahibi nitelik kazanır, idareci ise adil amir olur, devlet adamı ise adil ve tüyü bitmemiş yetimin hakkını gözetir, sanatkârsa maddeden manaya yönelir ve eşyanın tabiatını sezer. Tüm bu ve buna benzer örnekleri çoğaltmak mümkün. Önemli olan ilk baştan asıl kendimizin tedaviye muhtaç olduğumuzu kabul etmek gerektiğidir, ondan sonrası Allah kerim, azda olsa Allah’ı tanımanın zevki beraberinde gelir elbet. Tek başına ufuklara kanatlanılmaz, illaki diz çöküp bahçıvan elinde yetişen gül misali miski amber olmalı. Aynı zamanda gül tezkiyedir, yani kalbi manevi gülsuyu ile yıkanmış bir kişi gerek rütbe peşinde, gerek şehvani arzular ardından, gerekse para ve eğlence gibi ihtiraslara kendini kaptırmayacağı muhakkak.
Velhasıl; tasavvuf ‘ilahi ente maksudu ve Ridaike matlubu’ çerçevesinde bir ihlâs okuludur.

HİMMET

SELİM GÜRBÜZER

Tüm insanlığın birbirine muhtaç olarak yaratıldığı şundan besbelli ki zayıflar güçlülerin, fakirler zenginlerin, hastalar doktorların, ilmi olmayanlar da âlimlerin kapısını çalmakta habire. Tabii tüm bu örneklerden hareketle şunu rahatlıkla söyleyebiliriz ki; hayat yardımlaşma üzerine kuruludur. Ki; bu dünyevi yardımlaşma şeklinde olabileceği gibi uhrevi yönden de olabiliyor. Malum uhrevi bakımdan yardım denilince, tasavvufta manevi yardım manasına himmet olarak karşılık bulur. Burada önemli olan asıl himmet edenin kim olduğunu idrak etmek çok mühimdir. Bakınız Resulüllah (s.a.v) bu hususta “Asıl veren Allah’tır, ben ise verileni pay edip yerine ulaştırmakla görevliyim” beyan buyurmakla tam da bu noktaya işaret etmiştir. Öyle ya, sonuçta Allah Resulü de beşer, o da ancak elçi konumunda kendisine tanınan hudutlar dâhilinde ümmetine himmet edip destek çıkabiliyor. Keza ilmiyle amil kâmil evliyalar da öyledir, onlar da ancak Allah Resulünün varisi konumunda kendi irşat sınırları dâhilinde taliplerine himmet edip destek çıkabilmekteler. Dolayısıyla Allah dostu bir zat, Allah Resulüne uzanan silsilenin hangi halkasında yer alırsa alsın taliplerine himmet ediciliği kendisinden kaynaklanan bir himmet değil, Allah’a dayanarak gelen bir himmettir. Bu demektir ki himmet ehli zatlar ilahi kaynaktan gelen nurani feyzi taliplilerine aktarmada sadece vesile konumundadırlar, asla gaye değillerdir. Nitekim Allah Teâlâ Salih kulları kulları üzerinden nasıl himmet edildiğini mecazi anlamda şöyle beyan eder: ‘Bir kulumu sevince gören gözü, işiten kulağı, tutan eli olurum. Artık o benimle duyar, benimle görür, benimle tutar, benimle yürür.” Anlaşılan himmet denen hadise bu mecazen zikredilen hadis-i kudsi sırrınca gerçekleşmekte. Zaten her kim Yüce Allah’ın sevgisine mazhar olur, biliniz ki o insan eninde sonunda Allah’ın izniyle mutlaka himmet eyleyen kulların arasına dâhil olacak demektir. Hele o kul bir de basireti açık olmaya görsün uzak yakın hiç fark etmez Allah Teâlâ cemal nuruyla hemen herkese ve bilhassa darda kalanlara himmet etmesine güç yettirir de. Hiç kuşkusuz bu himmet Allah’ın takdiri ve dilemesiyle olmakta, O dilemedikçe iki cihan bir araya gelse asla bu himmet tezahür etmez. Zira mutlak kudret sahibi ve mutlak himmet kaynağı sadece Allah’tır, diğerleri ise vesiledir. Besbelli ki, Allah (c.c) her şeyi bir sebebe bağlamış, tıpkı bulutu yağmura vesile kıldığı gibi dostluğunu kazanmış veli kullarını da insanları irşad edip himmet etmeleri için vesile kılmıştır. Yeter ki Allah (c.c) veli kuluna ‘yürü kulum’ desin himmet beraberinde gelir de. Nitekim Yüce Allah (c.c) Habib’ine bu meyanda şöyle ferman buyurur da; “De ki; Allah’ın dilediğinden başka kendime ne bir fayda vermeye gücüm yeter, ne bir ben kendime fayda ve zarar verecek güce sahip değilim. Eğer gaybı bilebilseydim muhakkak hayırdan yaptıklarımı arttırırdım ve bana hiçbir kötülük de dokunmazdı. Ben sadece iman eden bir topluluk için, bir uyarıcı ve bir müjde vericiden başkası değilim.” (A’râf 188)
İşte himmet budur. Kaldı ki himmet gerçeğini Peygamberimiz (s.a.v)’in ve sahabenin hayatında yaşanmış örneklerde de görmek mümkün. Şöyle ki; Hz. Peygamber (s.a.v.) zamanında âmâ bir adam, arzuhalini bildirmek için Peygamberimiz (s.a.v.)’in yanına vardığında şöyle der:
''-Ya Resulullah! Malumunuz âmâyım. Üstelik şuan perişan vaziyetteyim, elimden tutacak kimsem de yoktur. Bana dua ediniz ki, gözlerim açılsın.''
Peygamberimiz (s.a.v.) bunun üzerine şu nasihatte bulunur:
“-Hele bir önce abdest al, ardından iki rekât namaz kıl ve sonrasında da Ya Rabbi, Peygamber (s.a.v.)’in hürmetine gözlerimin açılmasını ihsan eyle diye dua et.''
Tabi bitmedi dahası var, orada bulunan sahabelerden biri bu olayın devamını şöyle anlatır:
''-İşte o âmâ gerçekten denilenleri yapıp tekrar Allah Resulünün huzuruna çıktığında sanki daha önceden gelen o âmâ adam değil de bir başka adammışçasına gözleri görür bir halde gördük.''
Tevafuk bu ya, bir başka benzeri hadise de Hz. Osman (r.a) döneminde vuku bulur. Şöyle ki, Bu kez başka bir adam halife Hz. Osman (r.a.)’ın yanına vardığında:
“-Ya Halife, benim şöyle şöyle müşkülüm ve hacetim var” diye dert yanar.
Fakat Hz. Osman (r.a) hiç oralı olmaz, o an meşguldür. Tabii bu durumda adam boynu bükük bir halde huzurdan ayrılıverir. İlginçtir o adam yukarıda bahsettiğimiz, yani Peygamberimiz (s.a.v.) döneminde âmânın durumuna şahit olan sahabe ile bir şekilde yolu kesiştiğinde hoş beş sohbetin ardından meramını ona şöyle yakınarak dile getirir:
''- Hz. Osman (r.anh)’a hacetimi gidermesi için huzuruna gitmesine gittim ama, gel gör ki bana hiç kulak asmadı.”
Sahabi tüm bu yakınmaları dinlediğinde o anda Allah Resulü dönemindeki o âmânın durumu gözünde canlanıverir ve hacet sahibi adama yönelip şöyle der:
''-Bak, sana bir şey öğreteyim mi? ''
Adam:
''- Tabii ki.''
Bunun üzerine o adama bir zamanlar tıpkı Peygamberimizin âmâya söylediği öğüdün bir benzerini şöyle öğütler:
''-Sen iyisi mi git bir güzel abdest al, iki rekât namaz kıl ve akabinde ellerini açıp; Ya Rabbi! Hz. Peygamber (s.a.v.)’in hürmetine, hacetimin görülmesi için Hz. Osman’ı vesile kıl diye dua et, inşallah yapacağın bu dua umulur ki Allah katında karşılık bulur.''
Evet, o ihtiyaç sahibi denilenleri yapıp Hz. Osman (r.a)'ın yanına vardığında gerçektende işin şekli-şemalı bir anda değişiverir. Öyle ki daha önce kendisine yapılan muamelenin tam tersi bir muameleyle karşılaşır. Hz. Osman (r.a.), ona öyle hürmet eder ki, sanki o adamla hiç karşılaşmamış gibi hacetini yerine getirir de. Derken o adam sevincinden soluğu kendisine öğüt veren sahabenin yanında alıp şükranlarını bildirir ona. Böylece bu iki örnekle birlikte bizde bu arada, gerek Hz. Peygamber (s.a.v.) hayatında gerekse sahabenin hayatında yaşanan himmet hadisesinin nasıl vuku bulduğunu idrak etmiş olduk. Keza aynı idraki rabbani âlimlerin hayatlarını incelediğimizde de idrak ediyoruz. Nasıl idrak etmeyelim ki, dikkat edin cami imamından söz etmiyoruz, elbette ki rabbani âlimlerden söz ediyoruz. Ki, Onlar sırf sırtına cübbe giymiş, başına da sarık sarmış imamlar değillerdir, aynı zamanda ilmiyle de amil olmuş Hz. Peygamber (s.a.v)'in izini iz süren himmet ehli imamlardır (önderlerdir).
İşte iz sürmek bu ya, tüm Rabbani âlimlerin hayatına bir bakıyorsun hemen hepsi Allah Resulü hayatta iken ne yapmışsa onu yapmak için çaba göstermişler. Nitekim varlık nedenleri de bu izi devam ettirmek için varlar. Üstelik bu izin sürdürülebilirliği ancak kaynaktan sapmamak kaydıyla sürdürülebiliyor. Şayet bugüne kadar varlıklarını devam ettirip gelebilmişlerse bunu büyük ölçüde ehlisünnet çizgisinden milim sapmaksızın Allah Resulünün izini iz sürmelerine borçludurlar. Dikkat edin iz süren dedik, hâşâ ulûhiyet isnad edip Peygamber demedik, ne dedik himmet ehli Rabbani âlim, yani ilmi ile amil Peygamber varisi dedik. Dolayısıyla bir Allah dostunun himmet ve bereketi ne kadar büyük olursa olsun, bu iz sürmenin sınırları Allah’ın belirlediği hudutları dışına çıkamaz manasına himmet ehliliktir bu.
Anlaşılan, himmet ilahi kader planında bir takım sebeplere bağlı olarak tezahür etmekte, durup dururken gökten zembille insanların üzerine himmet asla inmez. Kaldı ki sebeplere yapışmadan himmet etmek veya himmet istemek adetullaha aykırı bir durumdur zaten. Nitekim Akka Valisi Abdullah Paşa, zürriyetinin (neslinin) devam etmesi noktasında Mevlânâ Hâlid-i Zülcenaheyn’den himmet talep ettiğinde bakın ne demiş:
“-Bikere talep ettiğiniz himmetin sebeplere bağlı kaderle ilgili olup olmadığı iyice anlaşılmadan değil veliler, peygamberleri bile aşan bir durumdur bu.”
Böylece Mevlana Halid-i Bağdadi (k.s) valiye Allah’a teslim olmaktan başka çare olmadığını belirtip konuya açıklık getirmiş olur. İşte bu örnekten hareketle tasavvufi hayata adım atan her sofi, sanmasın ki her başı sıkıştığında ya da daraldığında mürşidinin himmetiyle bütün sıkıntılarının bir anda giderilip her şey güllük gülistanlık olacak. Oysa Yüce Allah Kur’an’da “ Olur ki hoşunuza gitmeyen bir şey, sizin için hayırlıdır ve olur ki sevdiğiniz şeyde sizin için bir şerdir, Allah bilirde siz bilmezsiniz” (Bakara 216) diye beyan buyurduğu ayet-i celilelin hükmünü düşündüğümüzde bizim için neyin hayır neyin şer olacağı elbette ki bilgimiz dışındadır. Bu nedenle himmet iyi hoşta, mürşidi müridinin yaşadığı o çilenin ya da sıkıntının hayrına olacağını ön görmüş de olabilir, kim bilir o sofi için gerekli olan tedavi belki de o çilede gizlidir. Kaldı ki işin aslına baktığımızda sofi ‘himmet’ dedikçe, Şeyh’te ‘hizmet’ demek ister. Dahası ‘Oğul Allah için önce çalış, ha gayret’ demekle sebeplere yapışmasını arzular. Maalesef günümüzde bu şuura sahip sofi sayısı yok denecek kadar azdır dersek yeridir. Hem ‘himmet’ kavramı Allah için çalışmak, didinmek ve çaba göstermek manasını da bağrında taşır. Zira himmet ve hizmet kavramları ikiz kardeş gibidirler. Öyle ki ‘Baba himmet, oğul gayret’ atasözümüz bu gerçeği teyid ediyor da. Madem öyle, önce sebeplere başvurmak gerekir sonrasında da himmet dilememiz icab eder. Keza duada öyledir, mesela sınavlarda başarılı olmak için önce derslere çalışmalı ki dua edildiğinde bir anlam ifade etsin. Ki, böylesi bir dua Allah indinde fiili dua olarak karşılık bulur da. Aksi halde çalışmadan yapılacak her himmet talebi havanda su dövmekten başka işe yaramayacaktır. Daha doğrusu taleb edilecek makam ister dünyevi ister uhrevi makam olsun elimizde mutlaka tutunacak ufacık bir gayret emaresi bir dalımız olması gerekir ki, her hangi bir şeyi istemeye yüzümüz olsun. Malum dünyevi işlerde kutub (merkez) o ülkenin birinci derecede Cumhurbaşkanı olup diğerleri ona tabii olarak sorumluluk üstlenmiş tali makamlardır. Keza İslam’ın zahiri hükümleriyle alakalı fetva gerektiren hususlarda ulema taifesinin en üst mertebesinde ki kutup, müctehid derecesinde bir âlimdir elbet. İslam’ın iç terbiyesine yönelik irşad noktasında yetkin evliya-ı kiram taifenin en üst mertebesinde ki kutub ise hiç kuşkusuz Kutbu’l aktab’tır. Kutbu’l aktab bir anlamda ‘Başkan’ demektir. Ki, başkan olmanın bir dünyaya bakan yüzü var birde ahrete bakan yüzü söz konusu. Dünyaya bakan yüzünde başkanlar tarihi süreç içerisinde Başbuğ, Hakan, Padişah gibi isimlerle anılırken ahrete bakan yüzünde ise malum halkın dilinde ‘üçler, yediler, kırklar’ denilen, yani tasavvufun konusu manevi hiyerarşik bir yapıdır ki, bu yapı içerisinde Evliya, Şeyh, Mürşid gibi isimlerle anılırlar hep. Tabii bu isimlerle anılmak her babayiğidin harcı değil elbet. Sadece Rabbul Âlemi’nin layık gördüğü Salih kullar ancak halkın gönlünde taht kurup yâd edilmekte. Öyle ya, nasıl ki beşeri münasebetlerde liyakat esassa, aynen uhrevi işlerde de liyakatin olması son derece gayet tabii bir durumdur.
Peki, iyi hoşta, gönüllerde taht kuran bu Salih kullar kim denildiğinde, bunun cevabını vermek bizim haddimize mi? Ancak şu kadarını söyleyebiliriz ki, Kur’an ve sünnete bağlılığından, aynı zamanda onu ehlisünnet çizgisinden taviz vermeksizin insanları irşad etmesinden biliriz. Nasıl ki dünyevi ve maddeci insanları mideye ve kalıba yönelik tutum ve davranışlarından anlayabiliyorsak, ilmiyle amil olmuş irşad ehlini de Kur’an ve sünnete bağlılığından anlamak pekâlâ mümkün. Yani dünyalık olanı midesine ve kalıbına düşkünlüğünden, ahretlik olanı da kalbine düşkünlüğünden ayırt ederiz.
Şu da bir gerçek tasavvufta Kutbu’l aktab, Kutub, Gavs, Mürşid ismiyle kendi içinde derece derece mertebede anılan Allah dostlarının her biri kendi başına buyruk değillerdir, bilakis her biri sorumlulukları ölçüsünce hareket eden Allah Resulünün varisi önderlerdir. Tabii bu demek değildir ki Allah Resulünün varisleri diye bunların hepsi şeyi bilen, her şeyden haberdar, her şeye gücü yeten önderlerdir. Hiç kuşkusuz bu tür isnadlarda bulunmak haddi aşmak olup şirk koşmaktır bu. Oysa şeriatta; Allah bildirirse bilir, güç yettirirse yettirir, himmet ettirirse himmet ettirir hükmü esastır. Dolayısıyla manevi önderler veya başbuğ veliler hakkında Allah'ın izniyle insanların hidayetini vesile olan irşad ediciler demek daha uygundur. Bunun dışında, şeriata aykırı maksadı aşan ifadelerle bağlı olunan mürşide görev biçmek ne sofilikle bağdaşır ne de tasavvufla. Gerçek sofi odur ki mürşidini öven değil mürşidinin takip ettiği sıratı müstakim üzere gidendir. Nitekim himmet ehli Rabbani âlimler övülmek için irşat faaliyeti yürütmüyorlar, onların tek dert davaları Rıza-i Bari için ümmetin kurtuluşuna vesile olmaktır. İşte bu nedenle Mevlana Hz.leri “Ne olursan ol yine gel..’ demekten kendini alamaz da. Kaldı ki irşad edici Başbuğ Veliler şifa dağıtmak için değil, gönülleri aydınlatmak için varlardır. Zira Seyda Hz.leri Menzil’e şifa için gelenlere; “Biz doktor değiliz, doktora gidin” demesi bunun en bariz delilidir.
Vesselam.
http://www.enpolitik.com/kose-yazisi/3650/himmet

VESİLE OLMADAN VASIL OLUNMAZ

SELİM GÜRBÜZER

Takdir edersiniz ki, Allah dostları Allah’a gidilen yolda sadece vesiledirler. Bunun dışında misyon biçmek başta onlara haksızlık olur elbet. Bakınız Hz. Âdem (a.s) cennet yurdunda yasaklanmış ağacın meyvesini yediğinde kendini bir anda dünyaya inmekte buldu. Ta ki dünya sathında Resul-i i Ekrem (s.a.v)’in ismini vesile edinerekten Allah’tan af diler ancak o zaman tövbesi kabul ediliverir. Elbette ki tevbesi kabul görür, çünkü Yüce Allah (c.c) tüm âlemleri Habib’inin yüzü suyu hürmetine yarattı. Hiç kuşkusuz O’nun isminin geçtiği her mekân ve zaman diliminde iman etmiş hemen herkes payına düşen rahmetten istifade eder de. Nitekim Yüce Allah (c.c) Âdem’i yarattığında “İzzet ve celalime yemin ederim ki, O senin zürriyetinden gelecek en son peygamberdir. Eğer O olmasaydı seni yaratmazdım” diye ferman buyurması bunun en bariz göstergesidir zaten. Yine Yüce Allah (c.c) Kur'an-ı Kerim’de Habib’inin kıymetini şöyle beyan eder de: "De ki, eğer siz Allah'ı seviyorsanız bana uyun ki, Allah da sizi sevsin ve günahlarınızı bağışlasın. Allah bağışlayan ve esirgeyendir." (Al-i İmran 31)
İşte yukarıda zikrettiğimiz ayetlerden yola çıkarak dualarımızda Habib’inin şefaatine nail olmak için tevessülde bulunuruz da. Niye derseniz, çünkü O bizim Allah’a vasıl olmamıza vesile olacak baş tacımızdır. Hatta vasıl olmamızda bize vesile olacağımıza inandığımız peygamber varisi hükmünde ilmiyle amil olmuş Rabbani âlimlerde buna dâhildir.
Evet, sakın ola ki vasıl olmak da neymiş deyip es geçmeyelim, Şayet teğet geçersek vesilelere de başvurmaktan imtina ederiz, kendi bildiğimizi okuruz habire. Oysa vesile arayışına koyulmadan vuslata yol alınmayacağı aşikâr. Üstelik vesile arayışı tevessülüde kendi içinde barındıran bir köprü bağdır. Öyle ki bu köprü bağ olmadan, Allah’a vasıl olunmaz da. Malumunuz tevessül şefaatini istemek demektir. Delil mi? Bizatihi Peygamberimiz (s.a.v.)’in şefaatten bahsetmiş olması delil olarak yeter artar da. Şefaatten maksat ise Allah Teâlâ’ya can-ı gönülden münacat edip ümmetin kurtuluşuna vesile olmaktır. İşte bu manada Peygamberimiz (s.a.v) kıyamet günü bilhassa ümmeti için şefaat yetkisini kullanacağını hadis-i şeriflerinde bildiriyor da. Hele ki ümmetinden kurtuluş ümidi kuvvetle muhtemel olan bir ferd ''Ya Resulallah, bana şefaat et'' dediğinde, Allah'ın (c.c) izniyle âlemlere rahmet olarak gönderilen rahmet Peygamberimizin hemen devreye girip şefaat edeceğine inancımız tamdır. Dikkat edin Allah’ın izniyle şefaat dedik, çünkü Allah izin vermediği müddetçe şefaat asla vuku bulmaz. Hakeza Evliyaların tevessül eyleyip vesile olması da öyledir. Ki, tevessül edenin duasının kabül olması tevessül olunanın kerameti olur. Öyle anlaşılıyor ki vesile olmak ister ister tevessül ister himmet etmek yoluyla olsun hiç fark etmez sonuçta tüm bunların kaynağı ve faili hiç şüphesiz Yüce Allah’tır. Besbelli ki ümmetlerin kurtuluşu noktasında Peygamberler ve Evliyalar kaynak değil, sadece vesiledirler. Sanmayın ki Peygamberimiz, Ashab-ı kiram, Büyük evliyalar bu dünyadan göç ettiler diye kaynakta bir anda kesiliverecek. Yok, öyle bir şey, bilakis İmam-ı Gazali Hz.lerinin beyan buyurduğu gibi “ Diriyken tevessül olunan, feyiz alınan zata, öldükten sonra da tevessül edilerek feyiz alınır” (Mişkat) gerçeği her devirde izini iz süren Allah dostları kanalıyla kıyamete dek devam eder de. Hatta kıyamet sonrası da tevessül devam eder dersek maksadımız aşmış sayılmayız Muhammed Hadimi Hz.leri ne buyuruyor: “Peygamberler ve evliya zatlar dünyalarını dar-ı bekaya intikal ettikten sonra da onlar vasıtasıyla Allah Teâlâ’ya yalvararak dua etmeye, tevessül ve istigase etmek denir. Ki, onlar ölünce de mucizeleri ve kerametleri devam eder” (Berika). Zira Allah’ın hazinesi boldur, Öyle ya, peygamberlik kapası kapandı diye tevessül ortadan kalkacak değil ya, bu kez onun izini iz süren evliyalar ne güne duruyor, Ümmet-i Muhammed’in kurtuluşuna vesile olmak için devreye girip tevessül yolunu devam ettirecekleri muhakkak. Nitekim Mürşid-i Kâmillerin var oluş nedeni insanları Allah'a yönlendirmek içindir. Yani Allah Dostları, taliplilerine Allah-u Teâlâ’ya nasıl kulluk yapılacağını, nasıl teat edileceğini ve nasıl ibadette bulunacaklarını talim ettirerek Allah-u Teâlâ’ya vasıl olmalarına vesile olmak için varlardır.
Hiç kuşkusuz bir şeye vesile olmak sadece tevbeyle sınırlı değil elbet, daha pek çok durumlarda da vesile oldukları malum. Örnek mi? İşte Halife Hz. Ömer (r.a), Yüce Allah’tan yağmur talebinde bulunduğunda Allah Resulünün amcası Hz. Abbas’ı duasına kataraktan vesile edindiğini müşahede ediyoruz. Öte yandan bir bakıyorsun Yezid b. Muaviye’de teberrüken Dahhak bin Esved’i duasına kataraktan vesile edinirken, yine bir bakıyorsun İmam Şafii’de Bağdat’ta bulundukları sırada İmam-ı Azam’ın merkadına doğru yönelerekten teberrüken onu vesile edinmekte. Nitekim bu husus ‘Hüccetül İslam’ adlı eserde şöyle geçmekte: “İmam-ı Azam Ebu Hanife ile teberrük ediyorum. Zor bir durumda kalınca, kabrine gidip iki rekât namaz kılarak Allah Teâlâ’ya yalvarıp dileğime kavuşuyorum.” İşte tüm bu örnekler bize gösteriyor ki bir insan Halife Ömer’de olsa, âlim bir zatta olsa teberrüken vesilelere başvurup Allah’tan niyazda bulunabilir pekâlâ. Siz bakmayın öyle vesilelere başvurmak da neymiş diyenlerin çığırtkanlığına, onlar itiraz ede dursunlar, bakın İmam Ahmed bin Hanbel, İmam Şafii ismini anaraktan dua ettiğinde oğlu Abdullah’ta itiraz eder etmesine ama aldığı cevap son derece manidardır:
“-Bak oğul! İmam Şafii güneş gibidir, bizim gibi nice yıldızı kuşatır. Onun ismini anaraktan dualarımda vesile edinmeyim de kimi edinim.”
Tabii burada daha da manidar olan hem dua talep eden ismin hem de duaya katılan ismin, yani her iki isminde mezheb imamı olmasıdır. Aman Allah’ım bu ne güzelliktir, düşünsenize ortada ne tevessül edende ne de tevessül olunanda en ufak bir üstünlük kompleksi söz konusu değildir. O âlimse bende âlimim denen hadise ancak kibir abidesi sözde âlim müsveddelerinde olur, ehl-i sünnet âlimlerinin arasında böyle şeyler asla olmaz. Hakeza aynı inceliği, aynı duyarlılığı, aynı hürmeti bir bakıyorsun İmam Ebu’l Hasan Eş Şazeli’nin bizatihi İmamı Gazali Hz.lerini adını anaraktan Rabbul Âlemi’ne münâcâtında da pekâlâ görebiliyoruz. Dolayısıyla hiç kimse durduk yere ahkâm kesip vesile edinmekte neymiş deyip itiraz etmesine gerek yoktur, işte görüyorsunuz vesile edinme erdemliliği iki mezheb imamı arasında görüldüğü gibi iki tasavvufi şahsiyet arasında da yaşanan bir vaka. Kaldı ki farkında olsak da olmasak da dualarımızda “Peygamberimizin yüzü suyu hürmetine, Sahabe-i kiramın yüzü suyu hürmetine, Enbiya, Evliya ve Şühedanın yüzü suyu hürmetine” diye başlayan ifadelerle dua etmekle aslında bizlerde bir şekilde vesile edinmiş oluyoruz. Besbelli ki vesile edinme hissi yaratılış mayamıza kodlanmış olsa gerek ki dualarımızda ikide bir Peygamberimizin yüzü suyu hürmetine, Sahabe-i kiramın yüzü suyu hürmetine, Enbiya, Evliya ve Şühedanın yüzü suyu hürmetine demekten kendimizi alamıyoruz. Hele birde başlangıçta gayret bizden Tevfik Allah’tandır azmiyle dualarımıza hürmetine ifadelerle kattığımız Allah katında sevilmişlerin sevilmişi, seçilmişlerin seçilmişi, aynı zamanda naz ve niyaz makamında Salih bir zat ise bak o zaman her an kurtuluşa ve felaha ermemiz imkân dâhilinde diyebiliriz de. Zira Rabbul âlemin bu hususta arayış içerisinde olan kullarını şöyle müjdelemekte: “Ey müminler! Allah’tan korkun ve O’na vesile arayın; O‘nun yolunda cihad ediniz ki kurtuluşa eresiniz.” (Maide, 35)
Mademki, Yüce Allah (c.c) ayet-i celile de "Sizi Allah'a yaklaştıracak vesileler arayın" buyuruyor, o halde bize vesilelere ve sebeblere başvurmak yaraşır. Hiç kuşkusuz ayette ifade edilen vasıta (vesile) ibaresi umuma şamil ifadedir. Her ne kadar bir takım aklı evveller vesilelere başvurmayı kendine zül addedip Fatiha suresinde geçen ‘Yalnız sana kulluk eder, yalnız senden yardım isteriz’ cümlesini kendi kafalarınca hareket etmek manasına yorumlasalar da kazın ayağı hiçte öyle değildir. Oysa Fatiha suresinde geçen ‘Yalnız sana kulluk eder, yalnız senden yardım isteriz’ ifadesi tekil değil çoğul ifadedir. Dikkat ettiyseniz cümlenin sonunda ‘..isterim’ denmiyor, ‘..isteriz’ denmekte. Yani bu ibarede kendi başına buyrukluk ve tek başınalık vurgusu asla söz konusu değildir, tam aksine hep birlikte birbirimizden güç ve destek alaraktan cemaat vurgusu edasıyla Allah’ın ipine sarılıp yardım dilemek söz konusudur. Daha da bundan öte "Ey iman edenler, Allah'tan korkun ve Sadıklarla beraber olun" (Tevbe 119) ayetinin hükmünce vuslata yolcuk söz konusudur.
Peki, iyi hoşta ‘Vuslata hangi sadık dostla vasıl olunur ki’ denildiğinde, elbette ki Allah’a sadık olan dostla vasıl olunur. Unutmayalım ki, sadık dostu dost edinmek ya da Allah’a giden yolda vesile edinmek asla ulûhiyet edinmek ya da tapınmak değildir, bilakis adetullah ve sünnetullahın gereğini yerine getirmektir. Zaten vesileler Allah’a giden yolda sadece basamaktır. Dahası sıçrama tahtasıdır, dolayısıyla bunun dışında özel bir anlam yükleyip ulûhiyet isnad etmek kimin haddine. Bikere adı üzerinde vesile, yani sebeplere yapışmak manasına tevessülü de içine alan bir kavram. Keza elle tutulmayan gözle görülmeyen aşk, şevgi, muhabbet gibi sübjektif öğelerin her biride soyut vesilelerimizdir. Nitekim Şah-ı Hazne (k.s) “Muhabbet sofilerin bineğidir” derken tamda bu hususa dikkat çekmiştir. O halde daha ne duruyoruz, tez elden Hakka giden yolda muhabbet besleyeceğimiz bir bineğimiz olsun ki, sevgi halkasına tutunabilelim. Ki, tutunacağımız halkanın baş imamı bizatihi Allah Resulünün ta kendisidir. Nitekim Allah Resulü (s.a.v) “Beni anneniz, babanız, evladınız ve bütün insanlardan daha fazla sevmedikçe gerçek imanın tadına varamazsınız” diye beyan buyurmakla kendisinde tecelli eden ilahi aşk ve ilahi sevgiyle ümmetinin yoğrulmasını dilemekte. Hatta dilemekle kalmayıp tükenmek bilmeyen bu söz konusu deryayı umman ilahi aşk iksiri sırasıyla Ashabına, Tabiine, Tebe-i tabii’ne, Rabbani âlimlere ve tüm Ümmet-i Muhammed’e derece derece pay edilir de. Nasıl pay edilmesin ki, yaradılanı sevmek bir noktada Allah’ı sevmek gibidir. Madem öyle, Yunus’un “Yaradılanı sev, Yaradan’dan ötürü” deyişini düstur edinmemiz gerekir. Öyle ya, kul olarak şahısların kendisiyle ne alıp verebileceğimiz olabilir ki, bizler ancak şahısların kötü fiillerine buğz edebiliriz, bunun dışında asla. Dikkat edin şahsına suizanda bulunmuyoruz, kötü filline buğz ediyoruz, sonuçta hepimiz beşeriz, şahıslar düşer, kalkar da. Malum, bir düşüp kalkmayan Yüce Allah’tır. İşte buradan hareketle bir insanın kalıbına ya da şahsına değil fiilleri itibariyle iyiliğine muhabbet etmek, kötülüğüne de buğz etmek düşer bize. Zaten İslam ahlakı da bunu gerektirir. Kaldı ki aklıselim mümin o dur ki; şahısların kendisiyle değil, hayatını ‘fikir-zikir-şükür’ ekseninde güzelleştiren insanların takip ettikleri yollarıyla hemhal olandır. Salih insanların yollarına ram olalım ki, zikir halkalarına inen rahmetten istifade edebilelim. Bakınız Rasulüllah (s.a.v) bu hususta ne buyuruyor:
“-Yeryüzünde zikir meclislerini seyreden meleklere Allah Teâlâ onların halini sorduktan sonra:
-Sizleri şahit tutarak onların hepsini affettim. Bunun üzerine içlerinden bir melek:
-Ya Rabb! İçlerinden biri var ki onlarla beraber ama bir ihtiyaç için aralarında bulunuyor, onu da mı affettin?
Allah Teâlâ:
-Olsun, onlar öyle bir topluluktur ki onlarla oturan asi olmaz, onu da affettim.” (Buharı, Müslim).
Düşünsenize zikir meclisinde dünyalık beklentisi içerisinde olana bile iyilerin yüzü suyu hürmetine affedilebiliyor. Ne diyelim işte görüyorsunuz zikir halkalarında bulunmak böyle bir şeydir, şimdi gel de onlara gıpta etme, ne mümkün. Zikir halkaların sıradan halkalar olmadığı şundan belli ki Bediüzzaman Said Nursi Hz.leri o halkada bulunanlar hakkında “En edna bir sofinin mensup olduğu tarikatın Silsileyi Şerife’sine ve kutbu'l aktab kabul ettiği mürşidine muhabbetinden dolayı imanını kurtarabileceğini, günaha girse bile küfre girmeyeceğini” gıptayla dile getirmekten kendini alamamıştır.
Keza Yüce Allah (c.c) birbirini sevenler için bakın Hadisi Kutsi de ne diyor:
“-Benim için birbirlerini sevenler nerede? Hiçbir gölgenin bulunmadığı bu mahşer gününde onları kendi rahmet gölgemde gölgelendireceğim.” (Müslim)
Hatta bir gün Resulü Ekrem (s.a.v) bu hadis-i kutsinin mana ve ruhuna uygun ashabına: ‘Kişi sevdiği ile beraberdir’ (Buharı) diye beyan buyurduğunda, merak bu ya orada bulunan Ebu Zer (r.a) dayanamayıp şöyle sual eylemeden duramayacaktır:
-Ya Resulallah! İyi hoşta, bir insan hayırlı bir cemaati sevdiği halde, onlar gibi ya amel etmez ya da güç yetiremiyorsa onun hakkında ne buyurursunuz?
Resulallah (s.a.v) cevaben şöyle der;
-Ya Ebu Zer! Sen sevdiklerinle beraber olacaksın.
Ebu Zer (r.a):
-Ya Resulallah, şüphesiz Allah ve Resulünü çok seviyorum.
Efendimiz (s.a.v) bunun üzerine en nihayet şöyle kelam eyler:
-Muhakkak ki sen sevdiklerinle berabersin (Buhari).
Tabii şunu unutmayalım ki, burada Allah Resulünün kast ettiği sevgi şeklen telaffuz edilen sevgi değildir, kast edilen ta kalbin derinliklerinde hissedilen sevgidir. Dahası hiç bir dünyevi menfaat beklentisi olmaksızın karşılıksız Allah için sevmek ve sevilmenin adı bir sevgidir bu.
Anlaşılan sevgi asla dünyevi menfaat kabul etmeyen bir iksirdir. Öyle ki, Allah Teâlâ bu manada Peygamberimize:
-Ey Habib’im! Dile ne dilersen dile diye çağrı yaptığında, Efendimiz (s.a.v)’in talebi şu olmuştur:
-Allah’ım sevgini, Seni sevenlerin sevgisine ulaştıracak amellerin sevgisini diliyorum. (Tirmizi)
İşte hakiki sevgi bu nübüvvet kokusu sevgide gizlidir.
Vesselam.
http://www.enpolitik.com/kose-yazisi/3673/vesile-olmadan-vasil-olunmaz

BEY’AT
SELİM GÜRBÜZER
Mürşit, Allah yolunda kendisine tabi olanlara hem veli bir dost hem de öncü bir rehber olmak için vardır. Hani birlikten kuvvet doğar ya, aynen öyle de bir mürşidin rehberliğinde Allah için yola çıkan kafileyle birlikte seyr u sefer eylemekle büyük bir kuvvet doğacaktır. Malum, tasavvufta bir mürşidin öncülüğünde kurulan zikir ve hatme-i hacegan halkasının üzerine inen ilahi rahmetten toplu halde istifade etmek esastır. İşte bunun içindir, Allah Teâlâ sadık kullarla beraber olmamızı beyan buyurmaktadır. Madem, Yüce Allah (c.c) sadıklarla bir arada bulunmazı diliyor, o halde daha ne duruyoruz, tez elden gün bugündür deyip bir kâmil mürşide bey’at edip aynı halkada cem olmak gerekir.
Hele bir mürşid-i kâmilin dizinin dibinde diz çökmeye görelim daha önceden tereddüt ettiğimiz pek çok hususların bir bir kafamızdan silindiğini görürüz. Öyle ki kendimizi yeniden dünyaya gelmiş gibi hissettiğimiz gibi hatta bu arada bir mürşide bey’at etmenin ne demek olduğunu da idrak etmiş oluruz. Nasıl öyle idrak etmeyelim ki, şöyle kendimize dönüp baktığımızda daha öncesinden hiç böylesine bizi bizden alıp yine bizi kendimize getiren herhangi bir iç dalgalanma yaşamamıştık çünkü. Şayet dert dava titreyip kendi özümüze dönmekse, işte öze dönmek bu biat etmenin tılsımında kodlu. Nitekim o kodun tılsımını ancak o halka içerisinde bulunduğumuz zaman fark edip idrak edebiliyoruz. Tıpkı gezegenlerin güneşin etrafında pervane olup kendi yörüngelerinde seyr u sefer eylemelerinde olduğu gibi bir tılsımdır bu. Öyle ya, gezegenler güneşin etrafında pür dikkat milim sapmadan seyr u sefer eylerde, biz niye bir mürşidin çekim alanında halka olup seyr-u sefer eylemeyelim ki. Ki, seyr-u sefer eyleyeceğimiz halka sıradan bir halka değil, bilakis bize seyr u süluk yolunun kapısını açacak halkadır. Bu öyle bir halkadır ki, gücü etkisinde gizli. Hele bir insan kendini bu çekim gücü etkisinin dışına atmaya görsün sanki gökten bir yıldız kaymışçasına kendini bir anda meteor çukurunda bulur. Keza gezegenlerin de güneşin çekim etkisinden sıyrıldıklarını bir düşünün, bir anda yörüngelerinden çıkıp kendi kıyametlerini yaşayacaklardır. Aynen bir sofide mürşidinin çekim etki alanının dışına çıktığında kendi küçük kıyametini yaşayacaktır. Dahası bu hale düşen sofinin kendi nefsinin elinde zebun, şeytanın kucağında ise bir oyuncak hale gelmesi kaçınılmazdır.
Peki, yörüngeden ya da halkadan çıkmamak için ne yapmak gerekir? Elbette ki bir mürşidin elini tutup bey’at aldığımızda verdiğimiz sözün mana ve ruhuna sadık kaldığımız sürece evvel Allah’ın izniyle hiç kimse bizi o halkadan söküp atamayacaktır. İşte, bey’at etmek bu ya, derin bir bağlılığı da içerisinde barındıran bir kavram, bu bağ nasıl koparılabilir ki. Kaldı ki o tutulan el, sıradan bir el değil, silsile yoluyla elden ele ta Allah Resulüne kadar uzanıp yüce makamlara bizim adımıza arzı endam edilen eldir. Dikkat edin bizim adımıza dedik, çünkü Allah dostları ümmetin kurtuluşu için elimizden tutmaktalar. Bizde onların elini tutaraktan tıpkı Akabe bey’atı ve Rıdvan bey’atında olduğu gibi sünneti seniyyenin gereğini yerine getirmiş oluruz da. Böylece karşılıklı ahitleşmiş oluruz.
Evet, öyle kirlenmiş eller var ki; insanı uçuruma yuvarlar, öyle de öpülesi eller vardır ki insanı vuslata erdirir. Anlaşılan her şey tutacağımız ele bağlı olarak hayatımız şekillenmekte. Gönül ister ki; tercihimizi ikinciden yana kullanma istidadı göstersek de durduk yere hayatımızı zindana çevirmemiş olsak. Allah muhafaza kirli ellerden tutarsak vay halimize, yok eğer Allah dostunun elini tuttuysak biliniz ki hayatımızda kendimize yepyeni bir temiz sayfa açmışız demektir. Hele bir sofi, seyru süluk yolunda piştikçe bey’at ettiği zatın ahlakıyla boyanır da. Öyle ya, Peygamberimiz (s.a.v)’in “Müslüman, dilinden ve elinden Müslümanların emin olduğu kimsedir” diye beyan buyurduğu şekliyle o emin el tutulduğunda hiç kuşkusuz tutan elinde ona paralel olarak emin bir kişi olacağı muhakkak. Zira bir mürşidi kâmilin alameti sofisinin güzel ahlak haline bürünmesinden belli olur. O halde güzel ahlak sahibi olmak için ilk evvela tüm geçmiş günahlara tövbe ederekten işe koyulmamız icab eder.
Şu bir gerçek, şairin “Oluklar çift, birinden nur akar; birinden kir” dediği iki seçenekle karşı karşıyayız. Tercihimiz kirlilikten yanaysa Allah muhafaza şeytana bey’at etmiş buluruz kendimizi, yok eğer tercihimiz hak ve hakikatten yanaysa başta Allah Resulü olmak üzere o’nun izini iz süren gelmiş geçmiş tüm sadatlara ve sadatların en son halkasında yerini alan diri bir mürşide biât etmiş oluruz. Unutmayalım ki; şeytan kıyamete kadar boş durmayacaktır, o da kendine göre bir halka oluşturmak için pusuya yatmış durumda. Pusuya düşürdükleri olabildiği gibi düşüremedikleri de var elbet. Mesela şeytan, peygamberler ve kâmil mürşitleri avlayamadığı içindir onlardan çok sıkıntı çekmekte. Öyle ki, Allah dostlarının alınlarında parlayan nuru gördüğünde kaçacak delik arar da. Her şeye rağmen yinede onlar şeytanın hile ve desiselerinden Allah’a sığınmayı ihmal etmezler.
Malumunuz şeytan her türlü kötülüğe giden yolda azıp sapmışlara rehber olmak için var, mürşidi kâmil ise iyiliğe giden yolda ümmete rehber olmak için vardır. Öyle ki insanların kalblerine sirayet etmiş her ne kadar kibir, ucub, riya, haset, gaflet, dünyalık hırs gibi maraz hastalıklar varsa tüm bu marazlardan kurtulmalarına vesile olmak için varlardır. Şimdi gel de ümmetin kurtuluşu için kendini adayan böylesi mürşidi kâmillere biat etme, elbette ki bize bu noktada ne mutlu kıymet bilene demek düşer.
Tabi kıymet bilenlerin yanı sıra kıymet bilmeyenlerde var maalesef. Neymiş, yok efendim “Benim aklım bana yeter, onlara bağlanmak da neymiş, bu düpedüz tapmaktır” türünden bir sürü aslı astarı olmayan dedikodu laflarla ortalığı bulandırmaktalar. Onlar karalaya dursun, ne de olsa güneş balçıkla sıvanamayacağına göre bize düşen hiçbir kınayanın kınamasına aldırmaksızın bir mürşide bey’at ettiğimiz günde verdiğimiz sözün gereğinin icabını yerine getirmek olmalıdır. Biz biliyoruz ki; mürşide biat etmenin akabinde aldığımız her bir adab ve talimatlar bizim için birer kurtuluş hükmünde derde deva reçetelerdir. Malumunuz kalbin ilacı zikirdir. Zaten bir mürşid-i kâmilde taliplerine sırasıyla adım adım kalb zikri (lafza-i celal zikri), letaif zikri, Nefy-u isbat zikri vererek tedavi etmekte. Böylece Allah yolunda müridinin seyru sülukunun tamamlanması hedeflenir de. Şimdi sormak gerek, onca taliplerine verilen adab ve talimatların neresinde bir mürşide tapınma söz konusudur, tam aksine seyr u süluk idmanının başından sonuna dek devamlı ‘Allah’ adını anmak söz konusudur. Burada mürşidin rolü Allah’a giden yolda sadece kılavuz olmaktır, hâşâ kendine taptırmak değildir. Böylesi rehberlere can heyran elbet. Hem onlara can hayran, can kurban olmamak elde değil ki. Bakın, Habib-i Ekrem Efendimiz (s.a.v) bu hususta ne buyuruyor:
“-Allah Teâlâ bir kulu sevdiği zaman Cibril-i Emine; Ben o kulumu sevdim sende sev, Cibril de sever. Sonra sema ehline kelam ederek; Haberiniz olsun o kulumu sevdim, onu sizde sevin der, gök ehli de sever. Sonra o kul için yeryüzünde kabul ve kullar arasında ona karşı muhabbet hâsıl olur.”
Mademki Allah katında sevilmişler, o halde böylesi Salih kullar hakkında ileri geri laf etmeye kalkışıldığında bunun hiç bir şaka götürür yanı yoktur, buna tevessül eden her kimse şunu iyi bilsin ki bizatihi kendi kendisinin kuyusunu kazmış olur. Ki; Allah dostları kınından çıkmayan kılıç gibidirler, elbette ki çok üstüne gidilmezse kılıç kınından çıkmayacaktır. Ama kınına dokunduklarında bu kez zülfü yara dokunmuş olunur ki, bunun bedeli çok ağır olur da. Çünkü Allah’ın dostum dediği kulu incitmek Allah’ı incitmek olur ki, hiç kuşkusuz er geç Allah’ın hışmına uğraması mukadderdir. Hani halk arasında ‘adam belasını buldu’ diye söylenen bir söz var ya, aynen bu söz dönüp dolaşıp Allah dostlarını incitenleri de bulur. Hele ki, alaya alınmak istenen, hakkında ileri geri konuşulmaya kalkışılmak istenen bir Allah dostu ise aman dikkat, bu tip ortamlardan uzak durmakta fayda vardır. Çünkü sadatlar münkirlerden şeytandan kaçar gibi kaçın diyorlar, aksi halde sofinin kendiside çok büyük zarar görür.
Mürşid-i kâmil, Allah yolunda sadece rehber olmanın ötesinde aynı zamanda irşat edici bir davetçidir. Her kim irşad edicinin davetine icabet ettiyse ne ala, davete icabet etmeyip sadece saygı duymakla yetinirse bu durumda mazur görülebilir, yok eğer daveti elinin tersiyle reddetmesi bir yana bir de bunun üstüne üstük münkirlik etmeye kalkıştığında o insanın vay haline, yani münkirliğinin neticelerine katlanmak durumdadır. Sonuçta münkirlik ettiği insan sıradan bir insan değil ki, Allah’ın sevdiği kullardan bir zattır o. Hadi davetine icabet etmedi, tercihidir deyip bunu anlayabiliyoruz, kaldı ki bu yolda zorla insanı halkaya dâhil edende yok zaten. O halde münkirlik yapmakta ne oluyor. Hiç kuşkusuz bu durumda o münkirin zelil hale düşmesi kaçınılmazdır. Nitekim Yüce Allah (c.c) bu halde olan insanların akıbetini şöyle beyan eder de: “Onlara; Gelin, Allah’ın Peygamberi sizin için mağfiret dilesin denildiği zaman başlarını çevirip kaçarlar ve sen onların kibir içinde uzaklaştıklarını görürsün.” (Münafıkun/5)
Şu bir gerçek yalnızlık sadece Allah’a mahsustur, şayet aciz kullar olarak her şeyin üstesinden tek başımıza geleceğimize inanıyorsak, biliniz ki çok büyük yanılgı içerisindeyiz. Yanıldığımızın bariz delili şudur ki, Rabbul Âlemin bu hususta şöyle beyan buyurmakta: “Ey İman edenler! Hep beraber Allah’a tövbe ediniz ki kurtuluşa eresiniz.” (Nur/31) Hakeza çobansız kalmakta ısrarcı olmakta büyük bir yanılgıdır. Çobansız sürüyü kurt kapacağı malum. O halde çobansız tek başına yaşamak veya topluluktan uzak kalmakla nelerin kaybedileceğini bir değil bin düşünmemiz icab eder. Nitekim Resul-i Ekrem Efendimiz (s.a.v) bu konuda; ‘Şüphesiz Allah, ümmetimi delalet üzerinde bir araya getirmez. Allah’ın eli cemaatle birliktedir. Kim cemaatten ayrılırsa ateşe gider’ diye beyan buyurmakta.
Öyle anlaşılıyor ki bir çoban etrafında cemaat halde yaşamaya karar verdiğimizde ilk olarak tövbeyle yola baş koymalı ki kendimize bir temiz sayfa açmış olalım. İslam ahlakı da her hayrın başında ve sonunda tevbe etmeyi gerektirir zaten.. Bakın Rabbul Âleminin bu hususta ne buyuruyor: ‘Eğer onlar kendilerine zulmettikleri zaman sana gelseler de Allah’tan bağışlanmayı dileseler de Resul de onlar için istiğfar etseydi, Allah’ı ziyadesiyle affedici ve esirgeyici bulurlardı.’ (Nisa/649)
Hiç kuşkusuz Allah Resulünden sonrada tövbe kapısı kapanmayacak, hayat devam ediyor çünkü. O’nun varisi hükmünde Rabbani âlimler ne güne duruyor, kıyamete kadar bu tövbe ve bey’at kapısını devam ettireceklerine inancımız tam da. Bakmayın siz öyle tövbe almayı Hıristiyan papazların vaftizine benzeten bir takım kendini bilmezlerin densiz laflarına, onlar karalaya dursun, en iyisi mi biz işimize bakıp kadın erkek, çoluk çocuk genç ihtiyar demeden Yaradanımız’ın şu çağrısına kulak verelim. Bakın, Allah Teâlâ elçisi kanalıyla kullarına nasıl bir çağrıda bulunuyor: “Ey Peygamber! İnanmış kadınlar beyat için sana geldiklerinde beyatlarını kabul et ve onlar için Allah’tan mağfiret dile. Şüphesiz Allah çok bağışlayıcıdır, çok esirgeyicidir” (Müntehine/12).
Velhasıl-ı kelam, Yüce Mevla’mız bey’at hakkında: “Resulüm! Hem kendi kusurun hem de erkek ve kadın müminlerin günahları için istiğfar et” (Muhammed/19), “Resulüm sana biat edenler hiç şüphesiz Allah’a biat etmektedirler. Allah’ın eli onların ellerinin üzerindedir. Kim yaptığı ahdini bozarsa ancak kendi aleyhine bozmuş olur. Kimde Allah ile yaptığı ahdine vefa gösterirse Allah ona en büyük mükâfat verecektir” (Fetih/10) diye beyan buyurmakla başsız olunamayacağının işaretini vermiştir.
Vesselam.
http://www.enpolitik.com/kose-yazisi/3683/beyat

MÜRŞİD BEYATI
SELİM GÜRBÜZER

Adına ister inabe, ister mürşitten el alma, isterse mürşid beyatı denilsin, sonuçta ortada karşılıklı ahitleşmek denen bir manevi bağlılık söz konusudur. Ve bu ahitleşme erkeklerle birlikte icra edildiğinde birebir mürşid elinden tutarak sesli olarak tövbe alaraktan gerçekleşirken, kadınlar söz konusu olduğunda ise bu bey’at birebir olmayacak şekilde perde veya kapı arkasından gerçekleşir. Malumunuz dinimizde mahrem kadınlarla birebir göze gelerekten el vermek caiz değildir. Sakın ola ki “Aman bunda ne var ki, mürşit melek gibidir” türünden maksadı aşan ifadelerle tâ Allah Resulünden bugüne kadar gelen köklü bey’at geleneği sulandırılmaya kalkışılmasın. Aksi halde şeriata aykırı bir fiili duruma meydan verilmiş olunur. Bikere şeriata aykırı bir durum olmasa başta Peygamberimiz (s.a.v) mümin erkeklere el verdiği gibi mümin kadınlara da el verirdi. Hele bilhassa bu hususta Nakşibendî Sadatları hassas oldukları içindir bu yola Allah ve Resulünün hakikatlerinin dışında hiçbir uygulamaya geçit vermeyi kendilerine zül addederler. Hem nasıl geçit verilsin ki, bu kapı herkesin kafasına göre hareket edeceği ‘yolgeçen hanı’ değil ki, her gelen yeni eklemeler yapma cüretini kendinde görebilsin. Biz biliyoruz ki, bu kapının gülleri böyle bir şeye tevessül etmedikleri gibi bu gibi girişimlere asla müsaade etmezler de. Allah muhafaza ipin ucu kaçırılmaya görsün bu kapıda bid’atlarla baş edemez hale gelir. Dolayısıyla bu kapıda değil bir sofi, mürşit bile olsa bu yolun ‘adab-usul-erkân’ı neyi gerektiriyorsa sünneti seniyye üzere hareket etmek durumundadır. Zira Nakşibendî tarikatı karlı dağları kaplayan beyaz örtü gibidir, asla leke kabul etmez. Madem öyle, bu arada bize düşen görev ise etrafımızdan birileri ‘Allah dostları melek gibidir, kadınlarla bir arada bulunmasında hiçbir sakınca yoktur’ türünden maksadı aşan sözler sarf ettiğinde buna fırsat vermemek olmalıdır. Hem mürşid hakkında melek gibidir ifadelerle güzellemelerde bulunmak ya da misyon biçmek kimin haddine, adama hem dönüp demezler mi ”Otur oturduğun yere, bu işlerle uğraşacağına sen kendi derdine yan” diye. Oysa Allah Resulü bu hususta bakın ne beyan buyuruyor; ‘Vallahi sizin beni Allah’ın yücelttiğinden daha yükseğe çıkartmanızı sevmem.’

Şu bir gerçek mürşid elinden tutarak bey’at almak insanı alçaltmaz, bilakis yüceltir. O tutulan elin sıradan bir el olmadığı şundan belli ki, tâ kökleri silsile-i şerife yoluyla Allah Resulüne kadar uzanmakta. Bu bey’at, kimi zaman mürşidin bizatihi bir ucundan tuttuğu sarığa benzer uzun iplikler şeklindeki şeritlerden tutarak da alınabiliyor. Her ne kadar Abdullah Dehlevi Hz.lerinin bir halifesi bu şekilde tövbe verdiğinde tuhaf karşılayanlar olmuşsa da, bir bakıyorsun Seyda Hz.lerinin doğrudan tek tek tövbe vererek değil de alışılmışın dışında aynı anda 10-15 kişiye birden tövbeyle birlikte bey’at verdiğinde de aynı tuhaf karşılamaların yaşandığını görebiliyoruz. Oysa dergâha gelenler eskisi kadar az sayıda değil ki, cemaat 3-5 misli kat daha da artmış durumda. Hakeza Gavs-ı Sani (k.s) döneminde de bu sayı izdiham derecesinde zirve yapınca ister istemez bu kez aynı anda 200-300 kişiye tövbe verilecek şekilde şeritlerden tutularak bey’at alınmakta. Aksi halde dergâhta ne tövbeyle birlikte bey’at verilmeye fırsat kalır ne de dergâhın diğer hizmetlerine zaman kalır. Kaldı ki, gelinen noktada günümüzde şeritle bey’at vermek Nakşibendî Tarikatının ikinci meyvesi diyebileceğimiz bir uygulamadır bu.

Peki, iyi hoşta böylesi bir nimetten istifade etmek isteyip de maddi sıkıntı gibi bir takım sebeplerden dolayı Allah dostunun elinden bey’at alamayanlar ne yapsınlar? İşte Sadat olmak bu ya, Peygamberimiz (s.a.v)’in “Zorlaştırmayınız kolaylaştırınız; müjdeleyiniz nefret ettirmeyiniz” hadis-i şerifinden hareketle, bizatihi görevlendirdiği vekiller vasıtasıyla taliplilerin bey’atı bulundukları yerlerde gerçekleştirerek bu ihtiyacı giderirler. Böylece bu pratik yöntem sayesinde taliplilerin hevesleri boşa çıkartılmamış olur. Hem niye boşa hevesleri söndürülsün ki, bikere bu iş Allah ve Resulünün işidir, elbette ki beyata talipli olan Fizan’da da olsa, o emanet bir şekilde yerine ulaştırılması gerekir de. Nitekim Birinci Akabe Beyati ile birlikte Müslümanlıkla şereflenen bir gurup Medineli insan Resulullah (s.a.v)’den beyat ettikleri İslam Dininin vecibelerin öğrenmeleri için bir öğretici istemişlerdi ki, Allah Resulü bu isteklerini Hz. Mus’ab b. Umeyr (r.a)’ı görevlendirerek yerine getirir. Böylece Hz. Mus’ab b. Umeyr emri yüklendiğinde onlara hem namaz kıldırır, hem Kur’an öğretir, hem de gittiği yerde insanlara İslam’ı tebliğ edip davete icabet etmelerine vesile olur da. İşte dinde kolaylık budur. Yeter ki bir insan gıyabında elinden tuttuğu mürşidini zahiren görmese de vekil vasıtasıyla sıdk ile intisap etsin niyet hayır akıbet hayr olur da. Bu durumda mürşidin dizinin dibinde olmuş ya da olmamış hiç fark etmez önemli olan sıdk ile bağlanmak çok mühimdir. Kaldı ki Sadatlar bir sohbetlerinde “Öyle sofiler var ki dizimizin dibindeler ama bize çok uzaklar, öyle sofiler de var ki bizden çok uzaktalar ama bize çok yakınlar” beyan buyurmakla bir gerçeğe parmak basmışlar da. Dedik ya, önemli olan bey’attan ne ölçüde istifade edip nasiplendiğimiz çok mühimdir. Şayet istifade edip nasiplenebildiysek onların manevi şemsiyelerinin altında gölgelenmişiz demektir. Ki, onların şemsiyelerinin altında gölgelenmek aynı zamanda kendimizi şeytandan, nefisten ve kötü arkadaşlardan korumaya almak demektir. Tabii burdan nasıl olsa Sadatların şemsiyesinin altına girip koruyucu zırh edindik diye ibadeti boş vereceğiz anlamı çıkmasın, tam aksine ibadet ve teatimizi daha da artırıp istikametimizi sağlam temeller üzerine oturtma manasına korunmaktır bu. Keza Allah Resulünün beyan buyurduğu üzere “Kalbinde zerre miskal imanı olanın cehennemde azap görse de sonunda cennete girecektir” müjdesi de bizi teat ve ibadetten alıkoymamalı, bilakis bu müjdeyi daha da çok çalışarak amelle taçlandırılmamız icab eder. Aksi takdirde gerçek imanın tadına varamayız.

Şunu unutmayalım ki, mürşidi kâmil’in elinde asla bir sihirli değnek yoktur, o da sonuçta bizim gibi bir insan, dolayısıyla sofilerine ne imanla göç edeceklerine dair bir vaatte bulunurlar ne de cennet vaadinde. Asla hiçbir garanti sunmazlar. Tam aksine sürekli olarak sofilerine iman, ihlâs ve itaat üzere olmaları yönünde öğüt verirler. Şayet onca öğüt ve nasihatlere rağmen sofinin gözü hale bir beklenti içerisinde mürşidinin üzerinde ise yapılacak tek bir şey var, o da malum gözünü mürşidinin şahsı üzerine değil, bizatihi takip ettiği Allah ve Resulünün yolu üzerine dikmeli ki, arzuladığı himmet ya da manevi desteği bulabilsin. Anlaşılan bu yolda çalışan ancak kazanabiliyor, çalışmayansa sadece kendi kendini kandırmış olur. Hiç yoktan boşu boşuna beklenti içerisine girmek abesle bir durumdur zaten. Nasıl ki bir insan bu dünyada dünyalık için çaba sarf ettiğinde karşılığında patronunun gözüne girip teşvik primiyle ödülleniyorsa, aynen bir sofide ahiret için çaba sarf ettiğinde umulur ki karşılığında mürşidinin manevi desteği ve yardımıyla şeytana yem olmadan bu dünyadan imanla göç etmek nasip olur. Öyle ki böylesi ahretini kurtaracak yardım ve destek çıkıldığında icabında bu durumdan yardım elini uzatanda yardım görende haberdar olmayabilir de. Zaten haberdar olmaları da gerekmez, Halik biliyor ya, bu yetmez mi? Burada önemli olan Rabbü’l Âlemin dostum dediği bir veli kulunu ölmeden önce kıymetini bilmek çok mühimdir. Çünkü her kim bir mürşide intisap ederse, şunu iyi bilsin ki Yüce Allah dostunun ervahını da hemen yanı başında beraberinde halk eder. Böylece intisab edenin ömür boyu o ervahtan istifade etmesine imkân ve fırsat tanınmış olur. Şayet o sofi bu imkânı değerlendirirse kıymet bilmiş olur, yok eğer bu imkânı değerlendiremezse pek kıymet bilmiş sayılmaz. Her şeye rağmen yine de Sadatlar kıymet bilmeyen sofilerini bile sekerat anında yapayalnız şeytanla baş başa bırakmayacaklarına inancımız tamdır. Malumunuz sekarat anında mürşidin fiziken bizatihi sofisinin başında bulunması şart değildir, Yüce Allah’ın sofisi için daha önceden halk ettiği ervahının bulunması kâfidir.

Evet, şu fani dünyada Allah dostları da olmasa burası çekilecek gibi değil, bu yüzden kendimize bir an evvel nazımızı ve kahrımızı çekecek hakiki dost bir mürşid edinmemiz gerekir. Aksi halde Tövbe Billâh başkaları ne bizim kahrımızı çeker ne de nazımızla oynar. Baksanıza hakiki dost mürşitler habire Mevlana’ca “Gel, gel, ne olursan ol yine gel/ ister kâfir, ister Mecusi, ister puta tapan ol yine gel/Bizim dergahımız ümitsiz dergahı değildir/ yüz kere tövbeni bozmuş olsan da yine gel..” diyorlar. İşte gerçek manada dostluk budur. Yeter ki, tıpkı Hz. Ebu Bekir (r.a) gibi Peygamberimiz (s.a.v)’e delilsiz teslim olurcasına dost edinelim bak o zaman niyet hayır akıbet hayrolur da. Öyle ya Allah Resulü bir gecede Miraç’a yükseldiğini dile getirdiğinde, müşrikler hemen mal bulmuşçasına derhal soluğu Ebu Bekir’in yanında alıp:

-Ya Ebu Bekir! Senin arkadaşın bir gecede Mekke’den Mescid-i Aksa’ya, Mescid-i Aksa’dan ise göklere yükseldiğini, ordan da tekrar yeryüzüne döndüğünü söylemekte, buna ne dersiniz?

Ebu Bekir (r.a) bu ya, hiç tereddütsüz düşünmeden cevaben:

-Saddak (O ne diyorsa doğrudur) der.

Ne diyelim, işte görüyorsunuz şeksiz şüphesiz teslimiyet ve bey’at gerçeği budur. Nitekim o’nun bu teslimiyetinden dolayıdır ki, Allah Resulü onca sahabe sahabe arasında kendine Sıddıkıyetmakamında tek dost olarak onu layık görür. Tabii, Allah’ın Habib’i dost görürde, sahabe boş durur mu, onlarda her gittiği yerlerde o’nu ‘Ebu Bekir Sıddık’ ismiyle yâd edeceklerdir hep. İşte bu örneklerden hareketle en nihayetinde şunu diyebiliriz ki, bizlerde Allah Resulünün varisi hükmünde bir mürşide tıpkı ölü teneşirinde gassal elinde (ölü yıkayıcısı) teslim olur gibi teslim olmalı ki Yüce Allah’ın dostum dediği velilerine dost olabilelim. Aksi halde Allah’tan gayri sahte mabutları, sahte şeyhleri, sahte liderleri, sahte arkadaşları kendimize dost edinmiş oluruz. Nitekim Yüce Allah (c.c) Kur’an-ı Mu’ciz-ül Beyanda beyan buyurduğu; “Peygambere itaat eden, Allah’a itaat etmiş olur. Ona isyan edende Allah’a isyan etmiş olur” (Nisa/80) ayetinin yanı sıra keza “Ey İman Edenler! Allah’a itaat edin. Peygambere ve içinizden işlerinizi yürüten önder ve idarecilerinize de itaat edin’(Nisa/59) ayetini birlikte düşündüğümüzde teslimiyetin, beyatın ve itaat etmenin ne demek olduğunu bir kez daha idrak etmiş oluruz da. Hakeza Resul-i Ekrem (s.a.v)’in beyan buyurduğu; “Başınızdaki kimse gözü kör, ayağı topal, rengi siyah bir kölede olsa sizi Allah’ın kitabına göre sevk ve idare ettiği sürece ona itaat ediniz” (Buharı, Müslim, Nesai) hadis-i şerifi de bu manada düşünmemizi gerektiren bir husustur. Hem nasıl öyle düşünmeyelim ki, Allah muhafaza İslam’dan bihaber bir insana tabi olup itaat ettiğimizi düşünün, bir anda kendimizi tepetaklak halde uçuruma yuvarlandığımız görürsek şaşmamak gerekir. O halde neydik edip sünnet-i seniyye üzerine hayatını yaşayan Rabbani âlimlere tabi olmalı ki istikamet üzere yol alabilelim. Böylece mürşidi kâmili dost edinmekle Peygamber sevgisine ve en nihayet Allah sevgisine ulaşılır da. Malum bu dostluk müntesibin gayretine bağlı olarak bir ömür boyu da sürebilir, hatta bundan öte ahrette de devam edecek dostlukta olabilir. Peygamberimiz (s.a.v) “ Kişi sevdiği ile beraberdir” buyurmakta çünkü.

Hazır dostluktan söz etmişken, şunu da belirtmekte fayda var; hiçbir dost bir mürşidin elinde ne sevap ya da günah yazma lüksü var, ne de böyle bir yetkisi söz konusudur. Sadece manevi evlat olarak gördüğü sofilerine hak ve hakikati tavsiye etme ve telkinde bulunma hakkı vardır. Mesela bir mürşidin sofisine yap veya yapma şeklinde telkinde bulunması her daim emir demiri keser anlamında bir ifade değildir, bilakis iyiliğe teşvik ve tavsiye niteliğinde emir ifadedir bu. Mürit şayet tavsiyelere uyarsa ne ala, uymazsa kaybeden kendisi olur. Ki: bu yolda bir adım atana on adım atarak karşılık verilir. Şayet bir adımda atılmayacaksa ‘yap’ şeklinde ifade edilen emir o sofi için zaten ‘yok’ hükmünde bir emirdir. Şayet bu emir adım atacak sofiye yönelik bir telkinse elbette ki bu ifade yap hükmünde karşılık bulacaktır. Ki, karşılık bulan bu emir kipinde bile mutlaka yapacaksın anlamında değil de gücü nispetinde yerine getirme anlamında bir emir kipi söz konusudur. Şimdi gel de Gavs-ı Bilvanisi (k.s)’ın şu sözüne hak vermemek ne mümkün. Bakın ne diyor: “Bir emir versek imanını kaybedecek çok sofi var..” Tam da günümüz gerçeğini ortaya döken, aynı zamanda kulağımıza küpe ve ibret alınması gereken bir sözdür bu.

Evet, öyle emir vardır ki demiri keser, öyle de emirde vardır ki, çok fazla bir insan üstüne alıp deşmezse sadece tavsiye niteliğinde kala kalır. Nitekim Resulullah (s.a.v) Hac farizasıyla alakalı hutbe irad ederlerken adamın biri:

“-Ya Resulullah! Her sene mi Hac edeceğiz” diye sorar, ama Allah Resulü cevap vermez, susmayı tercih eder.

Ancak adam ısrarla aynı soruyu üç kez sual edince en nihayetinde Allah Resulü cevaben şöyle buyururlar:

“-Ben size bir şey emrettiğim zaman onu gücünüz yettiği kadar yapınız. Size bir şey yasakladığım zaman onu tamamen terk ediniz.” (Müslim, Nesai, İbnu Mace)

Madem Allah Resulü böyle emir buyurmuş, o halde yapınız ile yapmayınız ibareleri arasında ince ayrıntıları iyi analiz etmemiz gerekir. Çünkü her iki emir kipi de aynı kapıya çıkmaz. Dolayısıyla bir sofi mürşidinin ‘yapınız’ emir kipi karşısında gücü ölçüsünde elinden geldiği kadarıyla o görevi ifa etme olarak algılaması gerekirken, yapmayınız emir kipi karşısında da derhal o fiili terk etmek olarak algılayıp gereğini yapması gerekir. Keza bir sofiye mürşidi görev verdiğinde ise durum değişip işi bu noktada hiç tereddütsüz yaparım ya da yapamam şeklinde düşünmeksizin “görev istenmez görev verilir” düsturunca derhal gereğini yerine getirmek olmalıdır. Zaten görevi tereddütsüz bir şekilde üslendiğinde Allah’ın inayetiyle himmette beraberinde gelecektir elbet. Mürşit gerektiğinde sofisiyle istişarede de bulunabilir, öyle ki kendi görüşünden farklı fikir serd eden sofilerden memnuniyetlik duyarlarda. Yeter ki bir sofi fikir beyan ederken samimi olsun sözüne itibar edilir elbet. Zira Ashabı Kiram, Allah Resulüne Allah’a abd olma noktasında ve ibadet hususlarında fikir beyan etmeksizin tam teslimiyet örneği göstermişlerdir, ama dünyevi işler söz konusu olduğunda, yani gerek ticaret, gerek siyaset, gerekse savaş gibi konularda bir bakıyorsun görüş belirtmekten geri durmadıklarını pekâlâ görebiliyoruz. İşte ashabın hayatından hareketle, Sadatlarda aynen şayet istişareye konu olan dünya işleriyse hemen işi ehline havale etmekten yana tavır koyduklarını görüyoruz. Doğru olan da budur, asla bu bilgisizliklerine yorumlanmamalıdır.

Velhasıl-ı kelam bey’at istişareye açık, yoruma kapalı olmayı gerektirir. Çünkü birincisinde çokluk içinde birlik vardır, diğerinde ise ayrılık vardır.

Vesselam.
http://www.enpolitik.com/kose-yazisi/3696/mursid-beyati

NE MUTLU MURAD MÜRŞİD BULANA
SELİM GÜRBÜZER
İnsanlar çeşit çeşittir. Peygamberler, velilerde keza öyledir. Nasıl ki beş parmağın beşi bir olmadığı gibi peygamberler, sahabeler, tabiinler, âlimler ve velilerde kendi aralarında eşit değildir. Yani kendi içinde derece derecedirler. Mesela velilere bir bakıyorsun kendi içlerinden bu güne dek sayılamayacak kadar çeşit çeşit halife, çeşit çeşit evliya ve çeşit çeşit irşad edici mürşid çıkardıklarını müşahede edebiliyoruz. Ve bu çeşitlilik içerisinde öyle veliler vardır ki sadece kendi ev hanesini irşad ettiğini, öyle veliler vardır ki sadece kendi köyünü irşad ettiğini, öyle veliler vardır ki sadece kendi memleketini irşad ettiğini, öyle de veliler de vardır ki tüm bunların üstünde umumu kapsayacak derecede irşad dalgası oluşturduğuna şahit olabiliyoruz. Tabii durum vaziyete şahit olduk diye buradan veliler arasında ki derece farklılıklarını da biliyoruz manası çıkmasın. Hiç kuşkusuz Allah katında hangi velinin daha üst derecede olduğunu biz bilemeyiz. Ancak bildiğimiz şu dur ki, bir insan kelime-i şehadet getirip iman etmesiyle birlikte veliliğin ilk derecesine adım atmış olacağıdır. Sonraki diğer basamaklara adım atması artık kişinin kendi şahsi gayreti ve kabiliyetine bağlı olarak ulaşılabilecek basamaklardır. Besbelli ki hangi velinin hangi derecede olduğunun kıstası o velilerin Allah yolunda ne ölçüde imkân ve kabiliyetlerini kullanabildikleri neticesinde ortaya çıkacak bir durumdur. Nitekim Allah Teâlâ Kur’an’da; “Baksanıza biz insanların bir kısmını diğerine nasıl üstün kılmışızdır” (İsra/20) ve “Herkes için yapmış olduğu amellerden dolayı farklı dereceler vardır” (Ahkaf/19) diye beyan buyurduğu ayetler bu tür derecelendirmelerin varlığına işarettir. Dolayısıyla bir velinin diğer veliye göre derecesinin ne olduğu noktasında Yüce Allah öncelikle veli kullarının çabalarına bakaraktan lütfu ve inayetiyle belirlenmesi gayet tabiidir. Keza İmam-ı Rabbani (k.s)’ın bu zikredilen ayetlerin mana ve ruhuna uygun olarak “Ne mutlu murad bir mürşid bulana” diye beyanda bulunması da son derece gayet tabii bir durumdur. Dikkat ettiyseniz İmam-ı Rabbani (k.s) ‘Ne mutlu muradı olana’ demiyor, ‘Ne mutlu murad bir mürşid bulana’ diyor. Dahası mürşidinde derece bakımdan murad olanını aramamızı öneriyor bize hep.

Madem herkesin bulunduğu konuma göre her şeyin murad olanı teşvik görüyor, o halde bizimde murad bir sofi olmamız icab eder. Her ne kadar arzulanana, yani murad edilene ulaşamasak da yeter ki temel gaye Allah rızasını kazanmak olsun, bu niyet üzere olmamız bile bize ziyadesiyle yeter artar da. Nitekim bu gözle veliler taifesinin bize yansıyan zahiri haline şöyle göz attığımızda gerçekten ortada ne öyle babadan oğula geçebilecek bir yapılanma söz konusu, ne de birkaç kişinin bir araya gelip ortak kararıyla belirleyebileceği bir manevi makam alma ya da manevi rütbe alma söz konusudur. Tam aksine Allah’ın rızasını kazanmaya yönelik seyr-u süluk yolunda belli bir çabanın neticesinde ulaşılan manevi çobanlık sorumluluğunu üstlenme söz konusudur. Kaldı ki murad edilen Mürşid-i kâmil hüviyetini kazanabilmek için sırf tasavvufi seyr-u süluk eğitimini tamamlamak da yetmez, buna ilaveten medrese ilmini de tamamlanması gerekir ki gerçek manada Rabbani âlim hüviyeti kazanılabilsin.

Evet, murad edilen böylesi bir hüviyete ulaşmak, illa ki Allah için hem zahiri hem de batıni ilim sahibi olmayı gerektirir. İşte bu noktada böylesi veliler hakkında ‘Marifet Ehli Başbuğ Veliler’ tanımlamasında bulunursak yeğdir. Çünkü onlar malumat ehli değil, bilakis şeriat, tarikat, marifet ve hakikat basamaklarından geçerek adını Başbuğ veliler kütüğüne yazdırmış murad mürşitlerdir. Ki, marifet ehli Başbuğ veli olmak ‘Fenafillâh ve Bekabillâh’ mertebelerine ulaşmayı da gerektirir. Nasıl mı? İşte bu noktada Rabbül Âlemin onları malumat ehlinden ayırıcı vasfını Kur’an’da şu ayetlerle ortaya koyar da: “Allah'tan ancak âlim olanlar korkar” (Fatir/28) ve ‘Hiç bilenlerle bilmeyenler bir olur mu?’ (Zümer/9).

Hele ki; “iş bilenin kılıç kuşananındır” atasözünün mana ve ruhunu düşündüğümüzde aslında bu ayetlerin özüne indiğimzde ulu’l-emr vasıflandırması da söz konusudur. Gerçekten de öyle değil mi, murad edilen ulu’l-emr’lik hem bilmeyi gerektirir hem de korkmayı. Düşünsenize sorumluluk yüklenmiş ulu’l-emr (idareci) konumda Allah’tan korkmaz bir aile reisinin ya da bir ülkeyi yöneten liderin iş bilmezliğini düşünün, vay o ailenin haline, vay o ülkenin haline diyebileceğimiz vahim bir durumun ortaya çıkması kaçınılmazdır.

Malumunuz ulu’l-emr, adı üzerinde emirlik manasına idareciliktir, bu dünyevi de olabilir uhrevi de. Ki; adına ister sultan, ister padişah, ister hakan, ister başkan ister cumhurbaşkanı densin hiç fark etmez bir şekilde dünyevi işler saltanat ya da cumhuru yoldan yürütülürken, ahiret işleri ise halk arasında ‘üçler yediler kırklar’ diye tabir edilen velayet halkası kanalı vasıtasıyla ruhani yoldan yürütüldüğü muhakkak. Yani bu demektir ki, velayet makamı asla babadan oğula devr olunabilecek bir makam değildir. Eğer böyle bir yetki devri mürşidin elinde olsa, bu yetkiyi sonuçta canından parça sayılan evladına verirdi, belli ki bu velayet halkasında yer almak salih amelle olmakta. Zaten Salih amel neticesinde Allah’ın takdir etmesiyle o halkada yer alındığında bu durumdan ilk başta Peygamber Efendimiz (s.a.v) üzere Sadatlar ve bağlı olduğu mürşid haberdar olur da. Ancak bu muştu haberin müjdesinin ne zaman verileceği hemen bilinmez, yukarıda da belirttik ya, bir velinin Allah yolunda imkân ve kabiliyetini ne ölçüde çaba sarf ettiği ölçüsünce bunun zamanı bazen bir sene, bazen on bazen yirmi sene aşkın bir süre neticesinde Allah’ın dilemesiyle olabilecek muştudur bu. İşte görüyorsunuz her ne kadar ulu’l emr denildiğinde ilk etapta akla dünya liderleri gelse de, kazan ayağı hiçte öyle değilmiş, meğer birde bunun görünmeyen yüzünde manevi ulu’l emr’lik de varmış. Ki, bir sofi için görünmeyen kısım görünenden daha çok mühimdir. Çünkü dünyevi olan da geçicilik vardır, uhrevi olanda ise kalıcılık. Madem öyle, bize kalıcı olana talip olmak düşer. Hatta talip olmak da yetmez, böylesi yüksek maneviyat donanımlı ulu’l emre itaat etmekte gerekir.

Öyle ya, hem madem Allah Resulü (s.a.v): “Hepiniz çobansınız, güttüğünüz sürüden sorumlusunuz. Erkek, ailesinin çobanıdır ve sürüsünden sorumludur. Kadın, kocasının evinin çobanıdır ve sürüsünden sorumludur. Hizmetkâr, efendisinin malının çobanıdır; o da sürüsünden sorumludur. Netice itibariyle hepiniz çobandır ve güttüğü sürüden sorumludur” diye buyuruyor, o halde bize sorumluluk sahibi velilere itaat etmek düşer. Sakın ola ki sorumluluk sahibi çobana itaatte neyin nesi deyip es geçmeyelim, bakınız 12 Eylül ihtilal döneminde artık Seyda Hz.lerinin sürgün hayatı bitmişti ki, malumunuz o yıllar aynı zamanda Menzil’in mekân olarak genişletildiği yıllardı. Yani, bahçe genişletiliyor ve daha nice faaliyetler başlıyor ama bilhassa üzerinde titizlikle durulan bir yer vardı ki, dikkatlerden kaçmaz da. Hiç kuşkusuz burası çoban evlerinden başkası değildi. İşte tam da bu noktada Peygamberimiz (s.a.v)’in beyan buyurduğu ‘Her çoban sürüsünden mesuldür’ hadis-i şerifini bir kez daha hatırlamış oluruz ki, Seyda Hz.lerinin niye meslektaşlarını koruyup kolladığını şimdi daha iyi anlıyoruz. Kaldı ki Allah Resul’ünün bizatihi kendisi de çobanlık yaptığını düşündüğümüzde o’nun varisi hükmünde sorumluluk yüklenen her bir Allah dostunu görüp de itaat etmemek ne mümkün. Ki, onlar sıradan ulu’l emr çoban değillerdir, Allah indinde her biri Ricalullah, Sıddık, Muhsin, Muttaki, Ebrar, Evliyaullah sıfatında çobandırlar. Kelimenin tam anlamıyla onlar, Peygamberimiz (s.a.v)’in ruhani yönden varisi hükmünde ümmetin manevi cihetten idari sorumluluğunu üstlenen ‘ulu’ul-emr’lerdir.

O halde şimdi itaatte neyin nesi diyenlere sormak gerekir, şayet ahretimizi kurtarmak diye bir dert tasamız varsa onlara itaat etmeyelim de, peki ya kime edelim. Her halde bizi yolumuzdan alıkoyacak haramilere itaat edecek değiliz ya, Allah korusun şaşırıp da yol kesen haramileri kendimize çoban edinirsek ahrette bizim halimiz nice olur, bunun bedeli çok ağır olacağı muhakkak. En iyisi mi biz Kur’an’da adından “Ricalullah, Sıddık, Muhsin, Muttaki, Ebrar” sıfatlarıyla bahsedilen nerede kâmil mükemmel manada murad bir mürşid varsa onları aramaya koyulalım ki şairin dile getirdiği şekilde; gün doğmuş, gün batmış, dünyaya kapalı ahirete açık ebed bizim olsun.

Şu bir gerçek, aramaksızın Allah dostlarının varlığından sadece cemadat, hayvanat, nebatat, hatta tüm kâinat haberdar olabiliyor. Hatta tüm canlı cansız varlık onların yüzü suyu hürmetine ayakta durduğunun farkında bile. Kaldı ki, Yüce Allah veli kulunu sever de yarattıklarına bildirmez mi? Bildirir elbet, ama insan bundan istisnadır, zira aramaksızın doğrudan haberdar edilmek adetullaha aykırıdır. Besbelli ki, insanoğlundan diğer yaratılanlardan farklı olarak arayışa koyulması ve can-ı gönülden talepte bulunması murad edilmekte.

Velhasıl-ı kelam, insanlar şayet hak ve hakikat yolunda kendilerine ışık kaynağı olacak kâmil bir mürşidi içtenlikle aramış olsalardı, hiç kuşku yoktur ki muradlarına ermiş olacaklardı.

Vesselam.
http://www.enpolitik.com/kose-yazisi/3711/ne-mutlu-murad-mursit-bulana